[Nghiệp] "Nghiệp mình tạo ra thì mình phải trả" - đúng nhưng đã đủ chưa ạ?
Kính thưa Thầy!
Kính thưa các anh/ chị/ em đồng môn cùng mọi người trên diễn đàn!
Con có 1 thắc mắc từ lâu, nhưng thật sự nó cứ mờ nhạt chưa rõ ràng. Tới thời gian gần đây khi mọi người cùng nhau thảo luận nhiều về các vấn đề mình gặp phải trong cuộc sống trần tục này, thì câu hỏi này của con đã rõ ràng hơn. Vì vậy hôm nay con xin được phép hỏi Thầy về vấn đề này ạ.
Đó là từ trước tới giờ, con vẫn biết 1 điều là "Nghiệp mình tạo ra, thì mình phải trả". Nhưng đâu đó trong con vẫn nghĩ câu này Đúng - nhưng chưa Đủ.
Con xin lấy 1 ví dụ như thế này. Trong 1 gia đình có 2 vợ chồng (A, B) và 2 người con (C, D). Người chồng tham nhũng để có được 1 khoản tiền X. Gia đình họ dùng khoản tiền X này vào các việc:
1- Chăm lo cho đời sống cho cả gia đình (4 người: A, B, C, D)
2- Chăm lo học hành cho con cái (2 người: C, D)
3- Chăm sóc bố mẹ già 2 bên (4 người, cả nội và ngoại: E, F, G, H)
4- Xây cầu cho 1 vùng quê (~ 100 người)
Như vậy thì trong việc sử dụng khoản tiền X của người chồng A, đã kéo theo đó là rất nhiều người khác cùng "liên quan".
Theo con nghĩ, thì dù những người này có biết/ hay không hề biết tới việc người A tham nhũng, thì những người đó chắc chắn sẽ phải gánh chịu hậu quả của việc cùng sử dụng khoản tiền X không trong sạch này phải không ạ?
Bởi vì theo con hiểu, thì những người này đang được "hưởng" nhiều hơn so với "phúc phần" của mình, do đó trong "sổ nợ nghiệp" của họ sẽ phải ghi lại phần thừa đó để họ phải trả trong tương lai phải không ạ?
Còn việc trong tương lai, có chắc chắn họ phải trả khoản "nợ nghiệp" này hay không, còn tùy thuộc vào việc họ tu sửa mình để tăng phúc, giảm tội đi như thế nào.
Nhưng nếu vậy thì việc 1 người làm việc xấu, sẽ "liên quan" tới rất nhiều người xung quanh - dù cho họ nghĩ là mình đang "mang lại điều tốt đẹp tới người thân" nữa??? Xin Thầy giải đáp cho con việc này với ạ.
Biệt nghiệp – Đồng nghiệp
Đọc bài viết của chị youme, em có nhớ đến khái niệm này:
Biệt nghiệp – Đồng nghiệp.
Cuộc sống chúng ta hạnh phúc hay bất hạnh là kết quả của toàn bộ ý nghĩ, lời nói và hành động của chúng ta, được thực hiện trong vũ trụ này, trong đời này hay là trong các kiếp sống trước. Đó là một tổng thể hết sức phức tạp của những yếu tố tương tác lẫn nhau, mà chúng ta có thể thay đổi quá trình trong từng giây phút. Theo luật nhân quả, ai làm nấy hưởng, ai làm nấy chịu. Đó chính là sự công bằng tuyệt đối, gọi là biệt nghiệp, tức là nghiệp riêng của từng người. Nghiệp có ba thứ: Thân nghiệp, Khẩu nghiệp và ý nghiệp. Nhảy cao thì bị gảy cẳng, nói bậy thì bị chúng chửi, nghĩ bậy thì bị nhức đầu, đó gọi là biệt nghiệp. Ở hiền thì gặp lành, nói hiền thì người thương, nghĩ tốt thì bình yên. Thí dụ: Khi người cha gặp nạn (hoặc được hưởng lộc), thì không những người con bị ảnh hưởng, mà cả gia đình đều chịu khổ sở (hưởng lộc) chung, đó gọi là đồng nghiệp, tức là nghiệp chung của một số người có liên hệ với nhau về huyết thống, về sắc tộc, về nghề nghiệp, về địa phương. Còn người con làm mà người cha bị liên can cũng chính là đồng nghiệp, hoặc theo luật pháp, người cha không biết dạy dỗ người con vị thành niên, khi người con làm chuyện phạm pháp thì người cha phải chịu trách nhiệm liên đới. Đây là nói về đời sống hiện tại. Nếu bàn về nhân quả nghiệp báo ba đời thì người này có thể thiếu nợ người kia, người kia sanh lên làm con trong đời này, tiêu pha hưởng thụ cho đủ số nợ rồi đi, có khi phá tan sản nghiệp của cha mẹ nữa!
Một chiếc xe khách bị tai nạn lao xuống vực chết 40 người thì không thể nói rằng 40 người này đã bị quả báo như nhau. Có thể trong 40 người đó, có người đang chịu quả của biệt nghiệp (các kiếp trước tự tay làm ác), có người chịu quả của đồng nghiệp (các kiếp trước đồng phạm làm ác), có người chết già (đến số chết), có người chết oan,…
Trích dẫn:
Tháng 12 năm 2004, một cơn động đất dữ dội kéo theo những ngọn sóng thần khủng khiếp đã tàn phá không biết bao nhà cửa và giết chết trên trăm ngàn người dọc theo bờ biển các nước Thái Lan, Nam Dương và Tích Lan. Ngoài số người chết nằm la liệt, các bệnh viện không còn một chỗ trống vì số người bị thương mỗi ngày mỗi tăng. Chưa hết, mùa thu năm 2005, cơn bão Katrina đã tàn phá nhiều thành phố dọc theo vịnh Mễ Tây Cơ của Hoa Kỳ và chính cơn bão nầy cũng giết chết và làm bị thương rất nhiều người mà cho đến ngày nay chính phủ Hoa Kỳ vẫn chưa thể tái thiết trở lại. Trước những tai họa chung đó, nhà Phật gọi chúng là đồng nghiệp.
Như thường lệ, cứ mỗi sáng ông B đi tản bộ chung quanh khu phố nhà ông. Nhưng sáng nay vì sương mù dày đặc nên một chiếc xe không thấy ông băng qua đường nên đụng làm ông chết tại chỗ. Trường hợp cái chết của ông B là biệt nghiệp. Đối với biệt nghiệp thì vấn đề trở nên đơn giản vì nghiệp ai đã gieo thì chỉ người ấy chịu, nhưng trước một tai họa chung thì sự việc phức tạp hơn nhiều. Thế thì Luật Nghiệp Quả giải thích cách nào? Không lẽ tất cả những người bất hạnh kia trong quá khứ đã xúm nhau làm chung một điều ác?
Thật ra thì không nhất thiết là một nghiệp ác đời nầy sẽ sinh ra quả báo ở đời sau mà Luật Nghiệp Báo đã xắp xếp quả báo của mọi người một cách rõ ràng từ nhiều trăm năm về trước để khiến họ sống quay quần với nhau dọc theo bờ biển, hoặc có những người ở nước khác thì nhân duyên cũng khiến họ đi du lịch đến những nơi nầy. Thật vậy,chính nghiệp đã thúc đẩy những người có quả báo giống nhau đã tìm về ở chung một môi trường với nhau. Ví dụ có khoảng vài ngàn người trong quá khứ tạo nghiệp ác ở rải rác khắp nơi trên thế giới mà quả báo của họ khá giống nhau là phải chịu chôn vùi theo dòng nước bùn dưới chân một ngọn núi. Nhưng nhân duyên để họ quay quần về sống gần nhau dưới chân núi cần phải một thời gian là vài trăm năm sau, do đó khi mới đây chúng ta thấy trận nước bùn chôn người tại một hòn đảo ở Phi Luật Tân là có sự chuẩn bị nhiều trăm năm của Luật Nghiệp Báo mà thôi. Chưa chắc là những nạn nhân nầy đã từng tạo chung một nghiệp ác trong quá khứ. Có thể mỗi người tạo riêng cho mình mỗi nghiệp ác nặng nhẹ khác nhau, nhưng tất cả đều chiêu thành một quả báo giống nhau nên nghiệp duyên đã thúc đẩy họ cùng định cư chung quanh bờ biển hay ngọn núi. Vì thế người nghiệp nặng thì chết, người nghiệp nhẹ hơn thì bị gãy chân, gãy tay, hay chỉ bị xây xát mà thôi.
Cũng có trường hợp nhiều người cùng chung tạo nghiệp, nhưng vì thiếu nhân duyên để gặp gỡ nên họ chia ra nhận quả báo riêng rẻ mỗi nơi khác nhau mặc dù quả báo khá giống nhau. Ví dụ, hai người bạn cùng phát tâm xây một cây cầu nhỏ cho dân làng đi lại dễ dàng trong mùa mưa. Vì đây là nghiệp thiện, nhưng do tư tưởng và một số nghiệp khác không giống nhau nên đời sau một người sinh ra ở Việt Nam còn người kia sinh ra ở Mỹ. Mặc dù sanh ra trong hai hoàn cảnh khác nhau, nhưng hai người đều thích học ngành xây dựng cầu cống và thành công giàu có gần như nhau.
Quan điếm cá nhân:
Chị youme đưa ra đề tài về Nghiệp – Báo, thực sự đây là chủ để rất khó cho rất nhiều người. Người ta biết có luật nhân quả, biết được làm thiện thì tích phúc, làm ác thì chịu phạt. Song để lý giải được tại sao lại thế? Phán xét công-tội dựa trên những tiêu chí nào? Các án thưởng, phạt các công tội của một kiếp người ra sao?..Những điều này thì quả thực khó để giải thích khi chúng ta chưa tu luyện đến một cấp độ nhất định. Có một số kiến thức chúng ta chưa hiểu hết được, cần phải học hỏi rất nhiều mới có thể tiếp cận chứ chưa hẳn là lĩnh hội được. Khi chúng ta đang sống cũng chưa hiểu hết luật pháp nhà nước. Khi chúng ta thành vong cũng không hẳn hiểu hết luật tâm linh, nên giờ chúng ta (người trần) muốn tìm hiểu, lý giải thì quả thực rất khó. Ví dụ: chúng ta chưa được đọc Âm dương giới luật, chưa biết cỗ máy quy định số phận kiếp người làm việc như thế nào, chưa hiểu Cân Công Lý hoạt động ra sao, chưa rõ quy luật tái sanh (đầu thai, luân hồi),những ai chi phối - quyết định được điều luật trên,…hiện tại, chúng ta chỉ dựa trên những sách báo, ghi chép cũ để gắng giải thích những điều đó, nhưng có thể những điều trên đã được cải cách rất nhiều rồi, không giống như thời xa xưa nữa. Thế mới biết “biển học là vô bờ”. Như Thầy NQT có nói: Dùng tư duy trần tục để tìm hiểu về thế giới Tâm linh thì không thể nhận thức hết được đâu, chỉ có thể tiệm cận được thôi.
Kiếp sống trần tục là chính, hay là kiếp sống linh hồn mới là chính. Một năm ở hạ giới, chỉ bằng một ngày ở trên trời. Nếu có ai đó sống thọ 90 tuổi thì thực ra linh hồn đó cũng chỉ đang công tác trần tục trong 3 tháng mà thôi. Trong 3 tháng đó người đó không nhớ gì tiền kiếp, không nhớ về linh hồn gốc mà vẫn chịu quả báo của các kiếp trước đến ngày phải trả. Vậy làm sao với lấy tư duy ngay kiếp đó lý giải vì sao tôi lại bị thế này được. Lấy các sự kiện của trong một kiếp người để diễn giải về luật Nhân quả liệu đã toàn diện chưa. Một kiếp người thì so với tuổi thọ của một linh hồn là rất ngắn, ở kiếp này linh hồn đó được đầu thai được hưởng vinh hoa phú quý, chịu khổ cực,…làm việc thiện, tu phước hay làm việc dối trá, làm ác,…thì khi chết đi lượng khấu trừ Công – Tội đó sẽ do ai thụ hưởng? Vong vừa mới chết ở kiếp này, linh hồn gốc ban đầu thụ nhận? Thật khó để đi lý giải mọi chuyện khi chúng ta chưa tu luyện lên cấp cao.
Thí dụ: Tại sao kiếp này tôi sống lương thiện, không làm hại đến ai, mà cả đời mà vẫn khổ cực, đau đớn như vậy? Tại sao kiếp này tôi được làm quan, tại sao kiếp sau tôi đi ăn mày? Có thể do kiếp trước nữa làm ăn mày mà vẫn biết bố thí nên kiếp sau được hưởng phước, rồi có thể kiếp đó làm quan mà ăn hối lộ, tham nhũng nên kiếp sau chịu nhận quả báu lại ban đầu. Hay: Có thể linh hồn ấy được nhận nhiệm vụ làm quan để giúp dân, giúp nước. Có thể linh hồn ấy sau khi kiếp làm quan đã xong, lại tiếp tục đầu thai xuống trần tục để học hỏi kiến thức, tu dưỡng thân tâm, tích lũy năng lượng để tiếp tục hành trình tu luyện qua thân xác trần tục ăn mày đói khổ.
Vậy để trả lời được các câu hỏi trên chúng ta bây giờ có tư duy nổi không? Với sức của bản thân thì em thấy bản thân chúng ta nên cố gắng tập trung tu luyện tốt chuyên môn của mình đã, học tốt rồi hành thiện, đừng băn khoăn, so đo, tính toán công quả..bản thân đừng cố gắng "Thầy bói xem voi" về các kiến thức tâm linh cao cấp. Nếu tu luyện tốt có thể 1 lúc nào đó chúng ta được tìm hiểu thêm về những quy luật này hoặc may mắn sẽ được “Ông Thầy” bật mí để hiểu biết thêm về tâm linh.
"Hồi hướng công đức" - đúng hay không?
Kính thưa Thầy,
Kính thưa các bác, các cô/ chú cùng anh/ chị/ em trên diễn đàn.
Hôm nay con xin trở lại bài viết về Nghiệp này với chủ đề mới "Hồi hướng công đức" đúng hay không? Thực sự thì từ rất lâu rồi, khi đọc rất nhiều cuốn kinh, cuốn sách viết về đạo Phật,... con thường đọc được dòng này "Nguyện đem công đức này. Hướng về khắp tất cả. Đệ tử và chúng sanh. Đều trọn thành Phật đạo." Quả thật con chẳng nghĩ gì, cho tới khi con vô tình đọc được 1 bài viết trên 1 diễn đàn đại ý là "công đức tụng 1 bài kinh có bao nhiêu mà hồi hướng cho lắm người thế?" - khiến con giật mình!
Và hôm qua khi đọc 1 cuốn sách trên mạng, con cũng lại nhìn thấy phần hồi hướng đó (họ xin hồi hướng công đức ấn tống cuốn sách này cho tất cả chúng sinh). Con trở lại suy nghĩ về vấn đề Phúc và Nghiệp của việc này. Con xin đưa ra hai vấn đề để phân tích:
1. Việc tụng niệm một bài kinh như vậy, có công đức gì không?
2. Việc hồi hướng công đức như vậy, có thực hiện được không?
1. Về việc tụng niệm 1 bài kinh:
Theo suy nghĩ của con, thì việc tụng niệm này có công đức, căn cứ trên 4 yếu tố:
- Mình là chủ thể hành động (mình thực hiện tụng niệm)
- Mục đích: tốt, mình có được sự định tâm trong quá trình tụng niệm
- Những người chịu ảnh hưởng: bản thân mình
- Thời gian ảnh hưởng: ~30'
* Ở đây con chỉ xét tới trường hợp thông thường nhất: mình thực hiện tụng niệm ở nhà, không ảnh hưởng tới ai, trong quá trình tụng niệm mình đạt được sự định tâm, và việc tụng kinh này mới chỉ tác động tới mình trong quá trình tụng (sau khi tụng xong tâm mình chưa có gì thay đổi).
Con cũng không phân tích việc bài kinh đó là "bản chuẩn" hay "bản không chuẩn", vì việc đó cũng sẽ gây phức tạp cho việc phân tích này.
Qua phân tích 4 yếu tố này, chúng ta sẽ thấy:
- Thời gian ảnh hưởng ngắn
- Người chịu ảnh hưởng: chỉ có 1 mình mình
--> do đó Phúc đức mà mình tạo ra khi tụng niệm 1 bài kinh là có, nhưng rất .. rất ít!
(Nhưng cũng như phân tích, nếu sau khi tụng kinh xong, tâm mình dần dần có sự thay đổi thì thời gian ảnh hưởng sẽ được tính dài dần ra. Và khi tâm mình thay đổi thì sẽ có sự tương tác với những người xung quanh,... lúc đó sẽ khó tính toán hơn nên con chưa dám phân tích tới những trường hợp này.)
2. Về việc hồi hướng công đức:
Quả thật đây là 1 vấn đề khó, con cũng chưa suy nghĩ được thấu đáo. Con xin tạm liên hệ việc hồi hướng công đức này với việc "phát công". Để thực hiện được phát công, người thực hiện phát công phải có được các yếu tố sau:
- Năng lượng phải đủ lớn
- Có khả năng phát công
- Có đối tượng nhận công
- Khoảng cách từ người phát tới đối tượng nhận công.
Bởi vậy, khi liên hệ với việc "hồi hướng công đức", con cũng tạm phân tích rằng người muốn hồi hướng công đức phải có những yếu tố này:
- Công đức của việc làm đó phải đủ lớn
- Người này phải có khả năng chuyển Phước đức của mình tới những người khác
- Có đối tượng nhận công đức
- Khoảng cách từ người hồi hướng tới người nhận: theo con nghĩ "Khoảng cách" ở đây chính là "mối liên hệ thân thiết tới đâu". VD: bố mẹ - con cái/ Thầy - trò là khoảng cách rất ngắn. Rồi tới anh - chị - em trong cùng gia đình; cùng huyết thống rồi tới khác huyết thống,...
* Với ý thứ nhất: Công đức của việc làm này phải đủ lớn. Áp dụng ở đây là việc tụng kinh, thì có thể xem như việc tụng kinh chưa tạo được nhiều công đức để có thể hồi hướng.
* Với ý thứ 2: Người này phải có khả năng chuyển Phước đức của mình tới những người khác. Đây là 1 vấn đề "cực kỳ khó", bởi vì thông thường thì "Phước ai người đó hưởng", cho nên 1 người có khả năng chuyển Phước đức của mình tới 1 người khác nữa hoặc "gánh nghiệp" giúp 1 ai đó là điều rất hiếm khi xảy ra. Chỉ những bậc bề trên tu luyện rất cao mới có đủ khả năng "giảm họa", "tăng phúc" cho 1 ai đó nếu xem xét thấy người đó tu luyện đã có chút công đức rồi. Còn những người đang tu luyện (chưa thành đạo) thì từ trước tới nay con chỉ đọc được 1 câu chuyện (không biết là thật hay không) về việc 1 người con xin nguyện ăn chay niệm Phật suốt đời để tăng tuổi thọ cho mẹ mình và được chấp nhận.
* Với ý thứ 3: Đối tượng nhận công đức: là tất cả chúng sinh - phạm vi tác động là vô cùng lớn.
Căn cứ trên các phân tích trên, con "tạm kết luận" việc hồi hướng công đức khi tụng xong 1 bài kinh là "không xảy ra".
Nhân đây con cũng đã nghĩ tới việc ấn tống kinh sách thì sẽ tác động như thế nào. Nhưng con xét thấy việc ấn tống kinh sách có phạm vi tác động cũng khá rộng, và Phước đức của việc này cũng khá phức tạp (vì hiện nay Kinh sách bị "tam sao thất bản" cũng nhiều), nên con không phân tích.
Nhưng tại sao các cuốn sách, cuốn kinh, ... đều in phần hồi hướng công đức đó ở phía đầu/ hoặc phía cuối như vậy? Sau khi suy nghĩ về việc này, con thấy có 2 tác dụng về việc này ạ:
- Để nhấn mạnh với người tụng/ người in kinh sách rằng: phước đức từ việc này không nên giữ lại cho riêng mình. Vì trong suy nghĩ của mỗi một người khi tụng kinh, khi in kinh sách đều nghĩ rằng "việc này có rất nhiều phước đức". Cho nên khi họ hồi hướng các công đức này cho tất cả chúng sinh mà vẫn hoan hỉ, thì chính họ đã từ bỏ cái tâm "tham" rồi. Đây cũng sẽ là 1 thay đổi rất lớn ở nơi người này.
- Để nhớ ơn các bậc bề trên cũng như tất cả những người xung quanh đã giúp đỡ. Theo quan niệm của nhà Phật về việc "trùng trùng duyên khởi" thì 1 hành động xảy ra có vô vàn nguyên nhân tạo tác để cùng dẫn tới sự việc này. Do đó việc họ được tụng niệm kinh sách/ ấn tống kinh sách này cũng đã phải có vô vàn nguyên nhân/ sự giúp đỡ để có được. Và việc hồi hướng công đức này mục đích cũng chỉ để nhắc họ về việc phải nhớ tới công lao của những người có nhân duyên để tạo ra sự việc đó - bao gồm cả những người họ biết và những người họ không hề biết.
Con cũng không rõ việc phân tích của con có đúng không nữa. Nếu có chỗ nào không đúng, xin Thầy sửa giúp con, kẻo con lại "tạo Nghiệp" vì phân tích lung tung ạ. Con cảm ơn Thầy ạ.
Con cũng mong nhận được sự đóng góp ý kiến của tất cả mọi người trên diễn đàn - về tất cả các vấn đề trong cuộc sống mà mọi người đã gặp/ đã thấy/... để chúng ta hiểu được rõ hơn ạ.