Bát Cổ

[longtadinh]

Thiền Sư Huyền Quang , 1254-1334, tên thật là Lý Tái Đạo là một thiền sư, nhà lãnh đạo Phật giáo ở Đại Việt thời Trần. Ông là người hương Vạn Tải, châu Nam Sách, lộ Lạng Giang (nay thuộc xã Thái Bảo, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh). Nhà ông ở phía Đông Nam Chùa Ngọc Hoàng. Thân phụ của ông là Lý Tuệ Tổ, khi đang trong tuổi đi học, thì giặc Chiêm Thành sang cướp phá Đại Việt, ông tòng quân và lập công trong chiến trận. Vì thế, vua Trần định cho làm quan, nhưng Lý Tuệ Tổ từ chối, trở về vui thú ruộng vườn, thảnh thơi ngày tháng, ham xem sách lạ, truyện kỳ. Thân mẫu của Thiền sư là Lê Thị Hay là người đức hạnh, kính thờ cha mẹ chồng hết mực hiếu thuận. Đến 30 tuổi mà chưa có con trai, bà thường đến chùa Ngọc Hoàng cầu tự. Ngôi chùa này có tiếng linh thiêng, cầu cúng điều gì đều được ứng nghiệm. Sau khi cầu tự thì Thiền sư Huyền Quang ứng sinh. Thiền sư thủa nhỏ tướng mạo khôi ngôi, có chí khí của một bậc trác việt, cha mẹ hết lòng yêu thương dạy cho học chữ. Huyền Quang học một biết mười, có tài của Nhan tử Á Thánh Học giỏi. Năm 20 tuổi, Huyền Quang thi Hương đỗ, năm sau đỗ đầu khoa thi Hội. Sau khi thi đỗ, Huyền Quang được sung vào Viện Nội hàn. Trong khi làm quan trong triều, ông từng phụng mệnh tiếp sứ giả phương Bắc, bởi vì Huyền Quang là người thông thạo thư tịch, trích dẫn kinh nghĩa và ứng đối mau lẹ như nước chảy. Huyền Quang làm quan vào khoảng 20 năm. Đến năm 1305, khi đã 51 tuổi, ông mới xuất gia, theo học Thiền sư Bão Phác ở chùa Lê Vĩnh.