Bát Cổ

[longtadinh]

Năm 1306, Pháp Loa được lập làm giảng sư ở chùa Siêu Loại. Nhân sự kiện này, Bão Phác có đem Huyền Quang đến dự lễ và mới gặp Pháp Loa ở đây. Cũng tại đây, Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông gặp lại Huyền Quang trong hình thái tăng sĩ rất mừng biết Huyền Quang là một văn tài, liền đề nghị Bão Phác để Huyền Quang ở lại phụ tá với mình. Từ đó, Huyền Quang tùy tùng Đức Phật hoàng Trần Nhân Tông trong cuộc sống hành đạo. Huyền Quang chỉ được đi theo học đạo và phụ tá cho Đức Phật hoàng Trần Nhân Tông trong khoảng 2 năm, bởi vì cuối năm 1308, thì Ngài viên tịch trên địa Ngọa Vân. Trong hai năm đi theo Đức Trần Nhân Tông, Đức Phật hoàng đã nhờ Huyền Quang soạn các bộ sách như: Chư phẩm kinh, Công văn tập, Thích khoa giáo. Tam tổ thực lục chép rằng, Đức Trần Nhân Tông rất bằng lòng với công việc trước thuật của Huyền Quang, khi đọc xong các bộ sách trên, Ngài ngự bút phê như sau: “Các kinh sách nhà Phật từng qua tay Huyền Quang, thì một chữ không thể thêm, một chữ cũng không thể bớt”. Đức Trần Nhân Tông liền sai thợ khắc in những sách ấy để truyền lại cho đời sau. Huyền Quang còn được Đức Trần Nhân Tông cho đi du ngoạn khắp nước thăm các danh lam thắng cảnh và thỉnh thoảng đăng đàn thuyết pháp. Đặc biệt, có lần Thiền sư Huyền Quang được Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông cho ngồi trên pháp tòa làm bằng trầm hương của mình để giảng Kinh. Từ sau năm 1308, khi Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông mất, Huyền Quang đi theo Thiền sư Pháp Loa, làm đồ đệ gần gũi của người thày trẻ hơn ông đến 30 tuổi. Ở đây, cần phải nói rằng, Thiền sư Pháp Loa (1284 -1330) là một bậc thiên tài hiếm có trong lịch sử Phật giáo Việt Nam. Ngài xuất gia tu hành năm 20 tuổi, ở vào thời kỳ Phật giáo hưng thịnh như đời Trần, mà chỉ 4 năm sau, đã được Đệ nhất tổ Điều ngự Giác hoàng Trần Nhân Tông lựa chọn “làm người trụ trì kế thế thế đời thứ hai của phái Trúc Lâm” (Tam tổ thực lục), thì thấy tài năng và trí tuệ của Pháp Loa xuất chúng đến chừng nào! Đi theo Pháp Loa học đạo một thời gian, Huyền Quang về trụ trì ở chùa Vân Yên, trên núi Yên Tử. Khâm phục sức học quảng bác và đức độ lớn lao của Huyền Quang, tăng ni theo về học đạo có đến hàng nghìn người. Chính trong thời gian trụ trì tại ngôi chùa nổi tiếng này, Huyền Quang đã sáng tác bài Vịnh Vân Yên tự phú (Phú vịnh chùa Vân Yên). Năm Quý Sửu (1313), vào ngày Rằm tháng Giêng, Huyền Quang về quê làng Vạn Tải để thăm cha mẹ. Bấy giờ, ông đã 60 tuổi, cha mẹ đã già yếu. Muốn được gần gũi song thân trong một thời gian, Huyền Quang liền lập một ngôi chùa ngay trong làng, sát phía tây của nhà cha mẹ, phía đông chùa Ngọc Hoàng, đặt tên là chùa Đại Bi, là lấy ý từ câu: “Đại từ đại bi Quán thế âm Bồ tát, cứu độ cha mẹ quy y đạo Phật”, nhân thế, chùa cũng mang tên Thiền sư.