Tìm Hiểu Về " Bát Quái"

[longtadinh]

ĐẶNG THÁI THÂN (1872-1910)

Đặng Thái Thân (Quý Dậu 1873 -Canh Thân 1910) hiệu Ngư Hải, Ngư Ông, là chí sĩ, nhà yêu nước trong lịchsử thời cận đại,; quê ở làng Hải Côn, xã Nghi Thái, huyện Nghi Lộc, tỉnh NghệAn; là học trò xuất sắc của cụ Đặng Nguyên Cẩn. Ông đỗ đầu xứ nên gọi là XứĐặng, ông cũng là học trò và đồng chí của Phan Bội Châu.
Năm 1904,tại nhà Tiểu La Nguyễn Hàm ở Quảng Nam,với sự hiện diện của Kỳ Ngoại Hầu Cường Để cùng hơn 20 người khác, Duy Tân hội được tuyên bố thành lập. Cường Đểđược lập làm Hội chủ. Các thành viên chính của hội gồm Phan Bội Châu, Đặng TháiThân, Nguyễn Hàm, Trình Hiền, Lê Vũ, Đặng Tử Kính.
Tháng 9năm 1908,chính phủ Nhậtthi hành hiệp ước Pháp-Nhật, theo đó ra lệnh giải tán Đông Á đồng văn thưviện và Cống hiến hội, trục xuất du học sinh ra khỏi đất Nhật. Thờigian đó, phong trào Đông Du ở trong nước cũng bị chínhquyền thực dân Pháp trấn áp mạnh, Đặng Thái Thân phảirút vào núi hoạt động. Ngày 02-02-1910,ông lẻn về hoạt động tại làng Phan Thôn thì bị địch vây, thế cùng ông đã dùngsúng chống cự quyết liệt, bắn chết tên tay sai Một Độ và hủy hết tài liệu bí mật sau đó ông tự sát.Thực dân Pháp cho kéo lê thi thể ông từ huyện Nghi Lộc về TP.Vinh. Khâm phục ýchí kiên cường và đức hy sinh cao cả của Đặng Thái Thân nên nhân dân đã bí mậtan táng ông ở TP.Vinh. Về sau, cụ Phan bội Châu di chuyển hài cốt của cụ ĐặngThái Thân về chôn cất ở quê vợ tại cánh đồng Bầu Nón, làng Thanh Thủy (nay làxã Nam Thanh, huyện Nam Đàn).
Thương xót ông vô hạn,nhiều đồng chí, đồng bào, sĩ phu Nghệ Tĩnh đã tổ chức tang lễ và viếng ông đôicâu đối: "Hai hòn ngun ngút, bạn cũ về, đâu về? Trải mười năm cay đắng đủmùi, mình vì đó mà ốm, máu vì đó mà khô, rong ruổi non sông chìm sóng gió. Mộttiếng nổ rầm, hồn nước tỉnh, chưa tỉnh? Ngoài ngàn dặm bước đường phiêu lạc,chú nghe tin mà buồn, thầy nghe tin mà khóc, hò reo hào kiệt cạnh đàngươm". Trong Ngục Trung Thư, Phan Bội Châu đã viết: "Đặng Quân vốnngười hăng hái, gan dạ, nhân phẩm lại cao, trải mười năm vừa là thầy vừa là bạntôi".