Em chào tất cả mọi người!
Tối hôm qua em có thời gian ngồi đọc kỹ về các tạng, phủ; em thấy thông tin về tạng, phủ & các đường kinh nhiều quá, thật là khó nhớ. Em có ý tổng hợp lại một số sự giống nhau cho dễ nhớ - nếu có điều gì sai thì mọi người cùng thảo luận ạ.
1. Đường vận hành chân khí:
Chân khí đi vào tạng/ phủ nào thì khí của tạng/ phủ đó được sinh ra. Dựa vào giờ Vượng của tạng/ phủ thì đường vận hành của chân khí sẽ được sắp sếp như thế này: Phế --> Đại trường --> Vị --> Tỳ --> Tâm --> Tiểu trường --> Bàng quang --> Thận --> Tâm bào --> Tam tiêu --> Đởm --> Can --> Phế.
Nếu chúng ta đặt 2 cột sắp sếp Tạng & Phủ theo thứ tự như trong bài "Nội chu thiên pháp" thì rất dễ nhớ: cứ lần lượt đi qua 2 tạng liên tiếp, sẽ chuyển sang 2 phủ liên tiếp, rồi lại sang 2 tạng liên tiếp,... như dưới đây ạ.
(
Khi sắp sếp thứ tự của từng tạng/ phủ theo 2 cột này chúng ta sẽ thấy nhiều điều thú vị tiếp theo ạ.)
2. Về cách đặt tên kinh Thủ (tay)/ kinh Túc (chân)?
Con người là gạch nối giữa Trời -và- Đất, nên sẽ đặt con người ở trung tâm, với 2 tay giơ cao (chạm trời) & 2 chân đứng thẳng (chạm đất). Theo nguyên tắc Âm thăng, Dương giáng thì:
+ Dương khí từ trên Trời theo Tay vào cơ thể rồi lại chạy xuống dưới Chân, hòa vào Đất.
+ Âm khí từ dưới Đất theo Chân vào cơ thể rồi thoát ra từ Tay lên Trời.
Các kinh Phủ: là các đường kinh Dương, nên có điểm bắt đầu
từ Tay đi vào nội tạng/ hoặc
từ nội tạng đi ra Chân. (Dương đi xuống)
Các kinh Tạng: là các đường kinh Âm, có điểm bắt đầu
từ Chân vào nội tạng/ hoặc từ
nội tạng đi ra Tay. (Âm đi lên)
Với 2 cột đã sắp sếp được, thì âm khí đi bên Tạng, từ dưới lên trên - nghĩa là đi từ Can --> Tâm bào --> Thận --> Tâm --> Tỳ --> Phế
dương khí đi bên Phủ, từ trên xuống - nghĩa là đi từ Đại trường --> Vị --> Tiểu trường --> Bàng quang --> Tiểu trường --> Đởm
3. Đường đi của mỗi đường kinh Tạng
+ Có 3 tạng Can, Tỳ, Thận ở phía dưới cơ thể & 3 tạng Phế, Tâm, Tâm bào ở phía trên cơ thể.
3 tạng
phía dưới cơ thể tiếp nhận âm khí từ Đất vào
Chân, đưa vào cơ thể -->
3 kinh Túc (kinh Túc thái âm Tỳ, kinh Túc thiếu âm Thận, kinh Túc quyết âm Can)
3 tạng
phía trên cơ thể đưa âm khí từ trong cơ thể ra
Tay, chuyển lên Trời -->
3 kinh Thủ (kinh Thủ thái âm Phế, kinh Thủ thiếu âm Tâm, kinh Thủ quyết âm Tâm bào)
+ Gộp theo cặp có sự
tương đồng: 1 tiếp nhận âm khí từ Đất vào cơ thể, và 1 đưa âm khí ra ngoài: 2 Tạng liên tiếp theo thứ tự sắp sếp bên trên sẽ được gộp thành cặp ạ.
(
Một số đường kinh có nhiều nhánh kết thúc, ở đây em chỉ tập hợp 1 vị trí kết thúc cho dễ nhớ thôi ạ)
+ cặp 1: ngón chân cái - ngón tay cái
kinh Túc thái âm Tỳ: tiếp nhận âm khí vào nội tạng, bắt đầu ở ngón chân cái
kinh Thủ thái âm Phế: đưa âm khí trong cơ thể ra ngoài, kết thúc ở ngón tay cái.
+ cặp 2: ngón chân út - ngón tay út
kinh Túc thiếu âm Thận: tiếp nhận âm khí vào nội tạng, bắt đầu ở ngón chân út
kinh Thủ thiếu âm Tâm: đưa âm khí ra ngoài, kết thúc ở ngón tay út
+ ngón chân cái - ngón tay giữa (!)
kinh Túc quyết âm Can: tiếp nhận âm khí vào nội tạng, bắt đầu ở ngón chân cái
kinh Thủ quyết âm Tâm bào: đưa âm khí ra ngoài, kết thúc ở ngón tay giữa!
4. Đường đi của mỗi đường kinh Phủ
Tương ứng với đường đi của 6 kinh Tạng, là đường đi của 6 kinh Phủ.
+ 3 tạng Can, Tỳ, Thận
nhận âm khí từ Chân (vào cơ thể) --> tương ứng 3 phủ Đởm, Vị, Bàng quang
đưa dương khí xuống Chân.
+ 3 tạng Phế, Tâm, Tâm bào đưa âm khí ra
Tay --> 3 phủ Đại trường, Tiểu trường, Tam tiêu: nhận dương khí từ
Tay.
+ 6 kinh Phủ cũng chia theo cặp cho dễ nhớ: (cũng tương ứng 2 Phủ liên tiếp sẽ được gộp thành 1 cặp)
+ cặp 1: ngón tay trỏ - ngón chân thứ 2 (ngón chân trỏ!)
kinh Thủ dương minh Đại trường: tiếp nhận dương khí vào nội tạng, bắt đầu ở ngón tay trỏ.
kinh Túc dương minh Vị: đưa dương khí trong cơ thể ra ngoài, kết thúc ở ngón chân thứ 2.
+ cặp 2: ngón tay út - ngón chân út
kinh Thủ thái dương Tiểu trường: tiếp nhận dương khí vào nội tạng, bắt đầu ở ngón tay út
kinh Túc thái dương Bàng quang: đưa dương khí trong cơ thể ra ngoài, kết thúc ở ngón chân út
+ cặp 3: ngón tay áp út - ngón chân áp út (ngón thứ 4)
kinh Thủ thiếu dương Tam tiêu: tiếp nhận dương khí vào nội tạng, bắt đầu ở ngón tay áp út
kinh Túc thiếu dương Đởm: đưa dương khí trong cơ thể ra ngoài, kết thúc ở ngón chân áp út
Tổng kết lại như hình dưới ạ:
