Thanh lọc thông tin

THANH LỌC THÔNG TIN

Bốn từ vang lên trong đầu khi tôi tập bài Thanh khí khai tâm vào cuối tháng 8/2020, tôi đã ngồi viết và chỉnh sửa không biết bao nhiêu lần nhưng vì vẫn chưa hiểu hết được nên chưa vội chia sẻ. Qua mỗi bài Thiền tôi lại học được để hoàn thành chủ đề này như là đi nhặt từng mảnh trong bức tranh ghép hình.

Sau khi được Thầy nhắc nhở trong bài trả lời Đại Minh về Tam giác Bermuda và qua bài Não bị đi tiêu chảy của bác Bần Tăng, tôi nghĩ cũng đã đến lúc đưa lên bức tranh còn lắp dở và nhờ mọi người giúp một tay.

Mỗi người sẽ có một hay nhiều lý do để thấy rằng việc thanh lọc thông tin là cần thiết. Và trong lúc Thiền tôi được dạy thế này: THANH LỌC THÔNG TIN và THANH LỌC 3 LỚP TRƯỚC, TRONG VÀ SAU. Tôi xin phép được phát triển câu này theo ý hiểu và quan điểm của bản thân mình.

Lớp 1: (TRƯỚC) Sàng lọc thông tin bước đầu là bước quan trọng nhất vì phòng luôn tốt hơn chống.
Trong quá trình đi tìm kiếm thông tin, tôi rất dễ rơi vào ma trận mà ở đó tất cả những người viết họ luôn cố tình để thông tin của mình được đọc nhiều nhất. Nhiễu thông tin ở khắp mọi nơi nhưng nhiều nhất là thông tin trực tuyến. Ban đầu việc chủ động vào xem một tin, tôi đã bị thụ động tiếp nhận hàng loạt các tin không liên quan khác mà đôi khi nó còn theo mình cả vào bài Thiền và nhiều ngày tiếp theo. Hơn nữa, tôi nghĩ mình nên dừng lại việc tham lấy thông tin theo số lượng. Thay vì đọc 30-50 tin/ngày, tôi đọc hạn chế còn 10-15 tin dưới dạng chủ động. Trong hơn một năm nay, giải pháp của tôi là:

• Xác định rõ thông tin mình cần tìm và chỉ tập trung vào đó.
• Hạn chế dùng mạng xã hội như Facebook.
• Đối với Facebook: sử dụng các tính năng Ẩn bài viết, Tạm ẩn người viết bài trong vòng 30 ngày, bỏ theo dõi người dùng, báo cáo bài viết… đối với những người đăng, chia sẻ bài có tính tiêu cực hoặc bản thân không thích.
• Đối với Chrome chuyển sang chế độ Ẩn đối với phần Tin bài dành cho bạn trên trang chủ. Đây là danh sách các gợi ý các bài viết hot trong ngày.
• Giới hạn thời gian online bằng đồng hồ đếm ngược và thay thế bằng các hoạt động thực tế.

Lớp 2 (TRONG) là bước phân tích, đánh giá, phản biện, quyết định, loại bỏ, ghi đè.
Thú thực tôi trước đây không sử dụng nhiều những điều nói trên. Cứ thông tin đến là tôi sẽ ôm và nhét vào đầu vì biết đâu sẽ đến lúc dùng. Tôi có sở thích là muốn biết mỗi thứ một ít cho nên thật là tai hại vì bộ nhớ của mình chỉ có hạn. Sau khi hiểu được điều này, lượng thông tin chắt được từ lớp 1 sẽ ở giai đoạn tiếp nhận chờ xử lý. Không vội vàng kết luận hay ghi nhận, tôi cần chậm lại một chút để phân tích nó, đánh giá được đúng hay sai, đúng tôi lấy, sai tôi loại, lắm lúc không bỏ được ngay thì tiếp tục phản biện để xóa, dai dẳng quá thì tìm những điều tốt xung quanh nó để ghi đè. Còn những thông tin mình chưa đủ kiến thức để xử lý thì tạm thời cứ tiếp nhận và cho một dấu hỏi chấm đề chờ.
Mục đích của lớp này là thông tin đi vào đảm bảo số lượng ít mà chất lượng cao.

Lớp 3 (SAU): Sau khi thông tin được xử lý thì tôi phải sắp xếp nó vào đúng vị trí bằng cách tạo ra sự liên kết với những điều liên quan đã có sẵn trong đầu. Việc này giống như là viên bi cho vào ngăn kéo có các hình tròn, xúc xắc thì để vào ngăn kéo chứa các khối lập phương, vừa giúp cho “ngăn thông tin” được đa dạng hơn đồng thời các dây nối này cũng giảm thiểu việc thất thoát thông tin hay gọi còn là Quên. Khi cần sử dụng tôi có thể lấy ngay một phần hoặc toàn bộ từ “ngăn kéo” mà không phải mất công phải tìm và sắp xếp trong đống hỗn độn.
Ngoài ra, thông tin cũ cũng nên được đánh giá lại qua mỗi sự việc, mỗi thời kỳ khác nhau. Điều mình trước đây từng cho là hay là tốt khi sự thật lên tiếng thì mới biết tôi đã nhầm. Để tránh ‘sang chấn tâm lý” khi biết mình nhầm thì tôi sẽ cần nói với mình rằng là: Có gì phải bất ngờ, mọi thứ không ngừng thay đổi.
Cuối cùng là dọn dẹp thông tin cũ. Cũng như thông tin mới, thông tin nào không cần thiết, không có lợi cho hiện tại và tương lại như kiểu “người yêu cũ” thì cũng nên xóa để lấy khoảng trống bộ nhớ hoặc ghi đè.

Thực lòng tôi rất mong được nhận đóng góp của mọi người trong diễn đàn, hãy chia sẻ cách mà các Cô Chú Bác Anh Chị Em đã, đang và sẽ làm để Thanh lọc thông tin. Khi chúng ta có cách và có nhiều cách để làm thì sẽ có nhiều điều để dạy lại cho thế hệ sau này vì tôi nghĩ rằng từ thông tin sẽ tác động đến suy nghĩ, quan điểm, hành vi, hành động của mỗi người.

Tôi có một dòng suy nghĩ như này: Khi một bạn trẻ vì tò mò vô tình click chuột vào một clip cãi nhau và đánh nhau ở một vụ đâm xe trên mạng xã hội. Những ngày tiếp theo bạn ấy sẽ được gợi ý xem những nội dung tương tự vì đây là thuật toán tìm kiếm. Có thể ngay một lần xem hoặc qua nhiều lần xem thì những hình ảnh, giọng nói tiêu cực cũng ảnh hưởng sâu sắc đến suy nghĩ và cảm xúc của bạn ấy rồi. Đến một ngày, khi bạn ấy LẦN ĐẦU va chạm giao thông dù là rất nhẹ thì bạn ấy sẽ đem toàn bộ cảm xúc và cách hành xử ở các clip trên để ứng dụng lập tức vào trường hợp của mình. Hay tương tự là những chị em xem các clip đánh ghen thì có một điều sẽ mặc định vào trong đầu là nếu chồng ngoại tình thì cứ phải đi đánh ghen một trận cho hả cơn giận, 6-7 năm trước tôi cũng từng nếu vậy đấy. Rõ ràng là ai cũng làm vậy mà, điều đó bình thường mà. Đây là một điều tôi thấy rất nguy hiểm. Các bạn trẻ hay chính chúng ta chưa thể nào trải qua hết các tình huống trong cuộc sống cho nên sẽ có rất nhiều những lần đầu tiên của chúng ta lại đang bị định hướng bởi trải nghiệm của người khác. Tôi chỉ mong chúng ta thanh lọc thông tin để không xem những điều tiêu cực, nếu chẳng may xem phải, chúng ta cũng biết dừng lại và phản biện, nếu là mình thì sẽ cư xử tốt, hoặc không biết làm thế nào thì hỏi Thầy, hỏi người thân, hỏi Google cách ứng xử đúng khi gặp tình huống XYZ.

Tôi được dạy một điều cần thiết biết bao mà cũng rất rộng, rất khó.

Hà Nội, 17/10/2021