Bài thơ TU LÀ THẤU HIỂU

Về bài thơ TU LÀ THẤU HIỂU

Bài thơ “Tu là thấu hiểu” là một trong những bài thơ tôi thích nhất trong tập thơ của Thầy Huệ Tâm, bài thơ với 8 câu và số lượng từ mỗi câu rất ngắn tuy nhiên, nội dung và ý nghĩa của nó vô cùng sâu sắc, mà chúng tôi cứ đọc đi đọc lại mãi vẫn chưa thấu hiểu hết nghĩa của bài thơ này. Trong buổi học gần đây chúng tôi được Thầy giảng về nguồn gốc xuất sứ cũng như, ý nghĩa đằng sau của bài thơ cùng những bài học thật sự ý nghĩa. Sau đây là nội dung của bài giảng của Thầy, tôi xin phép được chia sẻ với mọi người:

Nguồn gốc xuất sứ bài thơ: Có một lần Thầy đang ngồi thiền ở nhà thì thấy Thầy bay ra ngoài biển, đứng từ bờ biển nhìn tít ở xa ngoài biển ở đó có một trụ đá cứ từ từ trồi lên giữa biển. Thầy thấy lạ, Thầy bay ra cột đá ấy. Thầy thấy ở đỉnh cột đá bằng phẳng, ở dưới có một có hố hình vuông, ở trong đó có một chiếc hộp đựng một bài thơ và một vật giống như chiếc kính.

“Nguyên văn bài thơ đó là:
Tâm bất minh thì tâm khó định
Trí bất thành thì lộ bất qua
Tâm mà sáng ắt thân vất vả
Trí có thành mới thoát kim cô
Lược Yên trao tay báu
Trí Huệ phải từ an
Thấu tâm can vạn vật
Lộ ắt bớt gian nan”

“Lược yên” chính là chiếc kính đang nằm trong chiếc hòm cùng với bài thơ này. Cho đến nay ai viết bài thơ này Thầy cũng chưa biết, mà cuộc đời Thầy giống như có sự sắp đặt từ trước, từ hàng ngàn năm trước đúng giờ đó ngày đó sẽ xảy ra sự việc như thế và Thầy có mặt ở đấy, nhiều khi cũng không giải thích được vì sao.
Bài thơ mới đọc thì thấy có vẻ dễ hiểu, “tâm bất minh thì tâm khó định” có nghĩa là tâm mà không đủ sáng thì tâm khó định là thật, ví dụ người đàng hoàng thì tâm dễ định hơn, còn người không đàng hoàng mắt trước mắt sau chỉ để ăn cắp mà “định tâm” được thì khó lắm.

“Trí bất thành thì lộ bất qua” tức là làm bất kì điều gì mà anh không có suy nghĩ, tính toán hoặc có một phương án cụ thể thì anh làm gì cũng khó.

“Tâm mà sáng ắt thân vất vả” tức là những người tâm sáng bao giờ cũng nhận khó khăn, vất vả và hi sinh về phía mình, thấy bất công sẽ đứng ra giúp đỡ thế nên bao giờ cũng người tâm sáng sẽ vất vả hơn.

“Trí có thành mới thoát kim cô”
“Trí có thành” tức là chúng ta có được trí tuệ, có ý chí để làm việc gì đó. Còn “kim cô” ở đây nghĩa đen là chiếc vòng kim cô trên đầu để trói buộc và khống chế ai đó, nhưng về nghĩa bóng nó còn là các trói buộc về suy nghĩ, trói buộc về tư duy trần tục, những việc xấu của trần tục.. Khi chúng ta có trí tuệ, có ý chí thì chúng ta phá bằng được, thoát bằng được khỏi các trói buộc về tư duy trần tục, thoát khỏi những cái xấu của trần tục.. còn nếu chúng ta không có “trí tuệ”, không có “ý chí để làm việc gì đó” thì chúng ta sẽ luôn bị khống chế, bị điều khiển bởi những cái xấu.

Ví dụ: Cái xấu của trần tục có thể trói buộc ta như: ham mê rượu, ham mê cờ bạc, hoặc suốt ngày ham mê điện thoại chít chát, mua sắm.. hoặc có những người có tính trần tục lớn quá ví dụ như: Vì một miếng ăn, mất quá nhiều thời gian để chuẩn bị một bữa cơm, mất quá nhiều thời gian để chăm một đứa bé con, hay mât quá nhiều thời gian vào những việc linh tinh,.. như vậy là rất sai lầm vì mỗi người một ngày có 24 tiếng nếu chúng ta bỏ rất nhiều tâm sức vào những việc không thật quan trọng đó thì sẽ thiếu thời gian để cho những việc khác. Đó là tư duy “rất trần tục” của một người trần tục bình thường, còn chúng ta là người tu luyện chúng ta có hai nhiệm vụ chính, nhiệm vụ thứ nhất là đi làm ở cơ quan kiếm tiền và chăm lo cho gia đình, và nhiệm vụ thứ hai là chúng ta “thiền”. Ngoài những lúc dành cho công việc và gia đình, chúng ta có dành thời gian để thiền đủ không?, Chúng ta có dành thời gian tư duy về môn phái của chúng ta không? Có dành thời gian để tư duy về cách thiền, tư duy về cách học Đạo không? Đã tư duy về con đường của Thầy đi, tư duy về các bài thơ, về một số kiến thức mà mình quan tâm? Nếu chưa rõ thì đến hỏi Thầy?.. hay chúng ta lại dành thời gian cho những thứ trần tục kia.

Mỗi người một ngày có 24 tiếng, thì mỗi người phải tư duy xem một ngày 24 tiếng mục đích của chúng ta là gì, ngoài mục đích là hoàn thành công việc ở cơ quan thì chúng ta còn mục đích thứ hai rất quan trọng là tu luyện, nếu đã dành cho mục đích tu luyện thì chúng ta phải chấp nhận bỏ bớt những “tư duy trần tục, vướng bận và vô bổ” kia đi.

“Lược yên trao tay báu” tức là chiếc “kính” này được trao cho một ai đó, mà cụ thể người được trao ở đây là Thầy, Thầy là người được trao bài thơ cùng với chiếc kính này.

“Trí Huệ phải từ an” tức là cái “Tâm, cái Trí” của mình phải xuất phát từ tấm lòng thiện, trong câu thơ này “an” chính là bình tĩnh. Là một con người đàng hoàng, bình tĩnh và có trí tuệ.

“Thấu tâm can vạn vật
Lộ ắt bớt gian nan”

Tức là hiểu được tâm can vạn vật, hiểu được các đối tượng tác động vào mình thì trên đường đi sẽ đỡ vất vả hơn.

Bài thơ này viết bằng tiếng Hán, về nghĩa bài thơ này cũng dễ hiểu không có gì là quá đặc biệt đọc lên có thể cơ bản là hiểu được. Nhưng Thầy suy nghĩ nếu như vậy thì tại sao lại phải để bài thơ trong một chiếc hòm rồi lại để trên một cột đá nhô lên từ biển như vậy. Thầy nghĩ bài thơ này ngoài nghĩa như trên chắc nó còn ẩn chứa một nội dung gì đó đằng sau nên phải xem xét lại. Sau đó Thầy có mời hai người rất giỏi về chữ Hán là ông “Thiên Hồng Vân” và người thứ hai là Khai Mạch Bạch Quy Thần (là cụ rùa trắng nằm trong ngũ linh của Thầy). Sau khi hai người này về đọc bài thơ, rồi sắp các chữ với nhau lại rất phức tạp, rất dài, mất rất nhiều thời gian để làm,.. và cuối cùng tất cả chữ và nghĩa của bài thơ này được quy về hai chữ “Đường Thiền”. Và đó là cái đáng quan tâm nhất.

Sau đó Thầy hỏi hai vị này, “Đường Thiền” là gì, thì ông Thiên Hồng Vân nói rằng, tôi nhớ hồi còn bé mẹ tôi có dẫn tôi đến đấy, “Đường Thiền” mà một kho sách, trong kho sách này có câu trả lời cho tất cả các câu hỏi, mỗi một quyển sách đều có linh hồn. Nếu người tốt vào quyển sách cho phép đọc thì nó sẽ bay ra cho đọc, còn nếu nó không cho đọc thì nó có thể đánh chết được người đó. Sau đó Thầy hỏi cụ THV, vậy ông có biết Đường Thiền ở đâu không? Cụ bảo rằng, mẹ tôi dẫn tôi đến đó từ hồi rất bé nên tôi cũng không nhớ nó nằm ở đâu cả. Kho sách này là kho sách vô cùng quý, cả chính đạo và tà đạo đều muốn đến đọc và muốn lấy nhưng không ai có thể lấy được. Thầy hỏi là làm sao để đến được thì cụ THV nói rằng: trước đây cụ có tìm hiểu thì biết rằng có 5 còn đường để đến được đó, nhưng bây giờ đã mất 3 con đường rồi, chỉ còn có 2 con đường có thể đi được nhưng không biết nó ở đâu.

Mấy năm sau Thầy giao cho một vía của Thầy là Huệ Toàn đi tìm nhưng cũng không tìm được. Có một lần Thầy tâm sự với cụ Thích Ca về câu chuyện tìm được bài thơ và biết được “Đường Thiền” là một kho sách rất quý, nơi có đủ các kiến thức để trả lời cho tất cả các câu hỏi, vậy Cha có biết kho sách đó ở đâu không? Cụ Thích Ca trả lời rằng: "Ta biết, và chính Đạo Phật là người đã lấp đi các con đường ấy, chúng ta đã di chuyển núi để đặt lên các con đường ấy để không ai biết các con đường ấy nằm ở đâu cả. Chính chúng ta đã phải làm vậy, vì không muốn nó rơi vào tay tà đạo". Thầy nói với Cụ rằng: "Sao mình không đem nó về nhà mình?" Nghe vậy Cụ tròn mắt lên nhìn Thầy ... Thầy nghĩ rằng chắc cụ đang ngạc nhiên và ý nói với Thầy rằng “đó là việc không tưởng”.
Thầy liền giơ hai tay ra trước và tâm niệm “Đưa Đường Thiền về nhà mình” thế là Đường Thiền từ từ nâng lên và bay về nhà Thầy ngay. Khi Thầy làm xong việc Cụ Thích Ca đã nói với Thầy rằng: "Con đã làm được những việc ngoài tư duy của Phật".

Sau khi Đường Thiền về Thầy cũng ra những quy định, bây giờ muốn vào Đường Thiền đọc sách thì người đó phải vào một phòng kiểm tra xem có đủ tư cách đọc sách ở đây hay không. Sau khi kiểm tra, nếu có đủ tư cách, người này sẽ vào một phòng để mượn sách, nếu anh biết được tên sách thì có thể viết ra, hoặc nếu không biết thì anh viết muốn học về cái gì "Đường thiền"sẽ tự động bay ra 1 cuốn sách mà anh cần. Sau khi ký giấy, anh cầm cuốn sách sang phòng đọc, anh đọc bao lâu cũng được, đọc xong thì anh đem trả cuốn sách đó. Lần sau anh muốn mượn cuốn sách tiếp theo, anh phải trình bày được anh đã học được kiến thức gì và ứng dụng những kiến thức đó và thực tế như thế nào, nếu đạt được kết quả 80% và ứng dụng tốt thì mới được mượn tiếp cuốn sách khác!

Hiện nay Đường Thiền vẫn như vậy, cách đây vài tháng Thầy có dẫn 2 người rất rất giỏi đến đọc. Hai người này rất rất giỏi và rất rất tốt nhưng khi đến Đường Thiền thì một người vẫn phải quay về vì lý do rất đơn giản là “tâm chưa định”. Tức là anh rất tốt, rất giỏi rồi nhưng giai đoạn này tâm anh chưa ổn định anh vẫn phải về, về ngồi thiền đến khi nào tâm ổn định rồi mới được vào để đọc sách, khi tâm mà chưa ổn định anh có vào đọc sách cũng không có kết quả tốt. Thế nên được vào Đương Thiền đọc sách là vô vô cùng khó.

Vậy xuất sứ của bài thơ này là như vậy và mục đích cuối cùng của bài thơ này chính là, Thầy đem được Đường Thiền về nhà. Còn về ý nghĩa về mặt trần tục thì cũng rất đơn giản và dễ hiểu. Hôm giao nhiệm vụ cho học trò Thầy đã đổi hai câu là “Lược Yên trao tay báu” thành “Lệnh bài trao tay đó”, cho có ý nghĩa.

Học trò huongtamlinh hỏi Thầy rằng: Làm thế nào để sắp xếp được bài thơ này để thành hai chữ “Đường Thiền”?, Thầy trả lời rằng: cái này thực ra nó là biệt tài của những người giỏi chữ Hán, nên để ra được chữ đó những người này phải là những người rất tài, rất giỏi phải bàn bạc mãi trong thời gian rất dài mới làm ra được.

Sau rất nhiều thời gian học và nghiên cứu bài thơ nhưng chúng tôi vẫn chỉ hiểu được phần nào nội dung bài thơ mà không thể nào biết hết được xuất sứ cũng như ý nghĩa thật sự của bài thơ. Qua bài giảng của Thầy, những ví dụ thực tế của Thầy chúng tôi được tiếp nhận thêm những kiến thức mới, những kiến thức rất thực tế về những việc làm của Thầy trong không gian.
Chúng con xin cảm ơn Thầy vì đã chỉ dạy cho chúng con.

/