Cảm nhận của Cát Tường về "Vũ điệu Ưng Công"

CẢM NHẬN CỦA CÁT TƯỜNG VỀ “VŨ ĐIỆU ƯNG CÔNG”

"Côn Sơn, Yên Tử, Quỳnh Lâm
Nếu ai chưa đến thiền tâm chưa đành"

Đây là vùng đất lịch sử mãi còn âm vang những chiến công lẫy lừng qua nhiều thời đại, đặc biệt là trong ba lần quân dân thời Trần đánh thắng quân xâm lược Nguyên Mông thế kỷ 13 và trong cuộc kháng chiến 10 năm của nghĩa quân Lam Sơn chống quân Minh ở thế kỷ 15. Đây cũng là vùng danh sơn huyền thoại, với những thắng cảnh tuyệt vời, những di tích cổ kính.
Ở đây, văn hóa Phật giáo, Nho giáo và Lão giáo cùng tồn tại và phát triển qua nhiều thế kỷ, nhưng tất cả đều thấm đẫm bản sắc văn hóa Việt, đều để lại dấu ấn qua mỗi công trình xây dựng, qua từng chi tiết kiến trúc, chạm khắc, qua các bia đá, tượng thờ, hoành phi, câu đối; qua văn hóa Lý-Trần, Lê-Nguyễn và ở các tầng văn hóa dưới lòng đất khi khai quật khảo cổ học. Côn Sơn đẹp thanh bình, tĩnh lặng, u tịch và cổ kính, nhưng đối với tôi, đây là nơi thân thuộc và tự hào. Đó là mảnh đất hào hùng và đầy khí phách, mảnh đất đã khiến tôi dành trọn thời gian để thả hồn với thiên nhiên, sông núi nơi này nghe giai điệu quen quen, như là một bản giao hưởng của của dất trời.
Hôm nay, ngày Rằm tháng 7 năm Canh Tý, chúng tôi lại được về thăm Thầy, được Thầy cho tập thiền bài “Vũ điệu Ưng Công trận”. Tiếng nhạc thiền vang lên - tôi nhắm mắt lại để cảm nhận trọn vẹn hơn về âm nhạc, cảm nhận về linh khí trời đất hòa quyện với thiên nhiên và con người. Chưa đến một phút tôi thấy phía sau mình là một chiếc lá bồ đề với một luồng khí cuồn cuộn, rồi luồng khí đó bao bọc xung quanh người tôi, tôi bất chợt thấy chiếc lá bồ đề nằm úp uống, tôi được ngồi trên chiếc lá bồ đề đó, rồi vút cao (một cảm giác vút lên rồi hẫng, y như khi máy bay cất cánh và vút lên cao), tôi thấy mình đang bay trên ngọn cây bồ đề, tiếp tục bay lên, rồi bay lên cao hơn nữa, ở đó mỗi chiếc lá bồ đề đều phát ra một thanh âm, hoà trộn vào nhau trong một bản giao hưởng rộn ràng, những chiếc lá bồ đề đan vào nhau theo hướng gió kết lại thành những bông hoa, như bông hoa sen màu hồng, màu vàng và màu trắng. Cứ thế, tôi bị chìm lấp, tôi tan ra như gió, tôi không còn tồn tại nữa - hay tôi hoá thân thành chiếc lá bồ đề đó rồi. Đôi lúc con người có được những cảm giác tận cùng của sự hiện sinh. Lúc ấy tôi đang tràn ngập trong sự sống và sự sống đang tràn ngập trong tôi. Rồi lại cái cảm giác hụt như khi máy bay hạ cánh, chiếc lá từ từ được hạ xuống, hạ xuống, tôi được ngồi cách gốc cây bồ đề khoảng 3 mét đến 4 mét. Không hiểu sao lúc này bàn tay tôi run lên vì xúc động (tự dặn mình phải kiềm chế bản thân lại chứ Cát Tường ơi). Tôi thấy trước mắt mình, là những đoạn dây màu vàng - như dây tơ hồng, từng đoạn, từng đoạn một, dài khoảng 2 mét, 3 mét, có đoạn đến 5 mét, những đoạn dây này cùng bám trên một cái trụ nằm giữa và cái trụ đó cứ xoay quanh như cái xích đu quay tròn, càng quay thì những sợi dây tơ hồng đó tung bay - phát sáng - phát ra những âm thanh trong trẻo, rồi trên cao nhất là hình ảnh một con chim rất đẹp, như con chim Phượng hoàng đang sải cánh bay, con chim đang hòa quyện vào vũ điệu thiên nhiên thanh khiết nơi đây.
Ôi! Thật tuyệt vời trước mắt tôi là những chiếc lá bồ đề đang đan kết lại với nhau tạo thành hình trái tim đỏ rực, trái tim đó đang bao bọc một viên ngọc ngũ sắc (ôi! Đẹp quá, tôi 38 tuổi rồi, mà đến hôm nay tôi mới được nhìn thấy một thứ đẹp thế này... biết gọi là gì nhỉ, đẹp quá... đẹp quá, viên ngọc thật đẹp, tôi hoa cả mắt)
Lúc này, trái đất, trái tim… cũng có nhịp điệu của nó. Quay quanh mặt trời, trái đất tuân thủ một nguyên tắc bất di bất dịch của thời gian. Trái tim cũng vậy, nó phải đập và giữ một nhịp tương đối ổn định nào đó để duy trì sự sống. Những sợi dây màu vàng kia, từng sợi cũng có nhịp điệu riêng của nó: có nhịp điệu vui, có nhịp điệu vui hơn, có cả nhịp điệu hối hả, rộn rã…
Trong nhạc lý, người ta chia thời gian của bản nhạc thành những đoạn bằng nhau, biểu hiện trên khuông nhạc bằng những vạch, những ô nhịp.

Giới hạn của mỗi ô nhịp là vạch nhịp.
Giới hạn của một vòng quay trái đất xung quanh mặt trời là sự gặp lại mùa xuân.
Giới hạn của một vòng trái đất tự quay quanh mình là bình minh.
Giới hạn của một kiếp người trần tục là cái chết.
Giới hạn của hạnh phúc là sự cạn kiệt yêu thương.
Giới hạn của vũ trụ là những điều con người chưa biết tới...
Hôm nay tôi đã được chứng kiến điều chưa biết tới đó.

Có lẽ điều kỳ diệu nhất là Vũ điệu Ưng Công được sinh thành, ấy là sự tồn tại của âm thanh bên trên mọi quy luật tất yếu của nó. Sự đồng hiện của những yếu tố nhạc (tiết tấu, âm giai...) khiến vũ điệu Ưng Công trở nên hoàn hảo, nó là sự hiện diện độc nhất. Giống như sự hoàn hảo của một bầy chim khi chúng sải cánh cùng nhau trong một nhịp điệu. Hay như tình yêu, nó sẽ nở giống một bông hoa rực rỡ khi hai người bước cùng nhau trong một nhịp điệu. Nhạc sỹ Trịnh Công Sơn có một ca khúc rất hay nói về điều này: "Tôi đi bằng nhịp điệu: một, hai, ba, bốn, năm. Em đi bằng nhịp điệu: sáu, bảy, tám, chín, mười. Ta đi bằng nhịp điệu, nhịp điệu không giống nhau. Ta đi bằng nhịp điệu, nhịp điệu sao khác màu. Sông cạn đá mòn, sông cạn đá mòn, làm sao ta gặp, làm sao ta gặp được nhau..." (Tình khúc Ơ-bai).
Thời gian thiền hôm nay sao trôi nhanh quá khi tôi nhận ra: cánh chim đang vỗ cánh theo một âm điệu nào đó, khuông nhạc nào đó, từ sự chỉ huy của một đấng vô hình. Mỗi hơi thở cũng là một nhịp điệu của cơ thể giúp tôi hiểu rằng mình đang sống và phải làm thế nào để từng phút giây, từng nhịp thở, từng ngày trôi qua không vô ích. Vậy mà nhiều khi tôi không làm được điều đó: có những thời gian dài tôi tràn ngập vào công việc, tôi chỉ biết đến mỗi công việc và con; giờ đây tôi đang tìm đến sự lãng quên, hoặc có lúc tôi chìm đắm trong những nỗi buồn đau vô ích. Thật lãng phí thời gian, dù đôi lúc tôi cần biết con người đã sống là phải hoạt động, phải làm việc, có lúc phải quên lãng, và cuộc sống vẫn cần có thêm thứ gia vị gọi là “buồn đau”, có lúc tôi đã tự điều chỉnh được, nên cũng được nếm trải cảm giác hạnh phúc theo đúng nghĩa của nó.
Hôm nay, tôi đã thức tỉnh hơn nữa, tôi nhận ra rằng thời gian lại bước một nhịp nữa qua cuộc đời mình. Nhịp điệu cuộc sống giống như mặt toan trắng làm nền cho bức vẽ, giống như hàng cây bên đường làm bước đệm cho những tia nắng nhảy nhót, giống như từng làn sóng tạo nên cái rì rào của biển cả... Hương thơm từ cỏ cây, âm nhạc vẫn còn lan tỏa mãi trong tôi. Tôi đã được trải nghiệm khoảng 50phút thiền tại Nhật Nguyệt Linh Đường thật tuyệt vời. Đến tận bây giờ, khi đang ngồi viết bài về cảm xúc của mình về “Vũ điệu Ưng Công” thì trong tâm của Cát Tường vẫn là sự biết ơn sâu sắc của mình đối với Thầy HT, và vẫn vẹn nguyên về sự hòa quyện tuyệt diệu của trời đất, của con người, của loài chim quý tạo nên một vũ điệu có một không hai trên đời mà tôi cũng như các bạn đồng môn có cơ hội được cảm nhận. Tôi hy vọng sự ra đời của “Vũ điệu Ưng Công” cũng là một mốc son lịch sử dành tặng cho thế hệ học trò của Thiền phái Trúc lâm Yên Tử ngày hôm nay, với riêng tôi đây một động lực lớn giúp Cát Tường nhịp nhàng bước trên con đường đời của mình, với vũ điệu rộn ràng, thanh khiết, dẫu không phải lúc nào giai điệu của nó cũng tươi vui./.

Hà Nội, ngày 2 tháng 9 năm 2020 (Rằm tháng 7 năm Canh Tý)
HOA CÁT TƯỜNG

/