Mọi giá trị đảo lộn hết cả
.
"Mọi giá trị cứ đảo lộn hết cả"
Tôi nhớ câu nói này trong một vở hài kịch nào đó... thế mà giờ lại trở thành thực tế trớ trêu.
Có lẽ thời đại nào cũng vậy, người ta sẽ được chứng kiến những điều mới mẻ, những thứ trước đây chưa từng có. Song song với đó, người ta còn được chứng kiến những thứ tưởng vậy mà không phải vậy, tưởng tốt mà hóa ra không tốt. Bản thân tôi cũng thế, tôi được biết tới không ít những thứ "đảo lộn" trong thế giới mình đang sống. Qua đó, tôi hiểu hơn về sự "tương đối" trong cuộc đời này và hiểu rằng, với bất cứ một sự việc nào, chúng ta luôn cần học hỏi để có thêm thông tin, cùng với đó rèn luyện sự tỉnh táo và suy xét kĩ càng. Mọi người ai có những trải nghiệm tương tự, hãy chia sẻ cùng tôi nhé!
Trước đây tôi cứ tưởng sữa công thức/sữa bột (mà thực chất chính là sữa bò) là sản phẩm ưu việt, là thứ dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh. Con gái đầu của tôi đã phải uống rất nhiều hộp sữa công thức, mặc dù tôi có đủ sữa, chỉ vì tôi nghĩ rằng uống thêm sữa bột con mới đủ no, đủ dinh dưỡng, đủ canxi, DHA, khoáng chất, vitamin... Tôi cứ nghĩ những gì họ quảng cáo là thật, và còn thầm cảm ơn họ vì đã cung cấp một sản phẩm tốt cho trẻ nhỏ nói chung và con tôi nói riêng. Hóa ra, thực tế là:
Theo tài liệu của UNICEF cập nhật năm 2015 (Quỹ nhi đồng liên hợp quốc)
Trẻ được nuôi bằng sữa mẹ có cơ hội sống sót cao gấp 6 lần so với những trẻ khác trong những tháng đâu đời. Những trẻ được nuôi hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời có tỉ lệ tử vong thấp hơn 14 lần so với những đứa trẻ không được nuôi bằng sữa mẹ và đặc biệt việc nuôi con bằng sữa mẹ giúp giảm đáng kể tỉ lệ tử vong do nhiễm trùng đường hô hấp và tiêu chảy. Đây là 2 nguyên nhân tử vong chính ở trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi (Theo thống kê của Lancet 2008). Việc đẩy mạnh nuôi con bằng sữa mẹ đặc biệt có ảnh hưởng ở các quốc gia đang phát triển nơi các bệnh nhiễm trùng còn phổ biến và thiếu nước sạch và điều kiện vệ sinh còn thấp. Mặc dù vậy, trẻ em không được nuôi bằng sữa mẹ ở các nước phát triển cũng gặp rủi ro tử vong cao hơn – Theo một nghiên cứu mới đây về trẻ sơ sinh được thực hiện ở Mỹ thì tỉ lệ trẻ không được nuôi bằng sữa mẹ tử vong cao hơn so với nhóm trẻ còn lại tới 25%. Theo khảo sát của Milenium Cohort Anh Quốc với trẻ dưới 6 tháng tuổi cho thấy, việc trẻ được bú mẹ hoàn toàn 6 tháng đầu đời đã giúp giảm 53% trẻ em phải nhập viện do tiêu chảy giảm đi và giảm 27% ca nhập viện do nhiễm trùng đường hô hấp.
Nuôi con sữa mẹ đem lại lợi ích vô cùng nhiều mặt
Nuôi con sữa mẹ đã được chứng minh ảnh hưởng đáng kể đến năng sống sót, sức khỏe, dưỡng chất và sự phát triển cho trẻ. Sữa mẹ cung cấp tất cả dưỡng chất, vitamin, khoáng chất mà một trẻ sơ sinh cần trong 6 tháng đầu đời, không cần bất cứ chất lỏng hay thức ăn nào khác trong suốt 6 tháng đầu tiên. Thêm vào đó, sữa mẹ còn cung cấp rất nhiều kháng thể giúp trẻ phòng ngừa các bệnh lây nhiễm. Chính động tác bú mẹ trực tiếp giúp trẻ phát triển các chức năng của miệng và hàm, và cung cấp cả các hócmôn giúp tiêu hóa cũng như cảm giác thỏa mãn cho trẻ. Cho con bú tạo ra mối liên kết đặc biệt giữa mẹ và con. Đồng thời sự tương tác giữa mẹ và con trong quá trình cho con bú có ảnh hưởng tới cuộc đời của trẻ trong việc thúc đẩy hành vi giao tiếp, khả năng diễn đạt, cảm giác thoải mái và cảm giác an toàn cho trẻ. Sữa mẹ cũng làm giảm nguy cơ của những bệnh mãn tính trong tương lai như béo phì, mỡ máu, huyết áp cao, trầm cảm, tự kỷ ....
Các nghiên cứu cho thấy trẻ được nuôi bằng sữa mẹ thường có kết quả kiểm tra về trí thông minh cao hơn, khả năng ứng xử ôn hòa hơn khi lớn lên so với các trẻ được nuôi bằng sữa công thức.
Việc con bú mẹ cũng đóng góp vào sức khoẻ của mẹ.
Cho con bú ngay lập tức sau khi sinh vì việc này giúp giảm nguy cơ băng huyết sau sinh. Trong ngắn hạn, cho con bú giúp vô kinh một thời gian. Trong dài hạn, nuôi con sữa mẹ giúp giảm khả năng bị trầm cảm loại 2 và ung thư vú, tử cung và buồng trứng. Các nghiên cứu cho thấy có mối liên hệ giữa bệnh trầm cảm sau sinh của mẹ với việc mẹ cho con cai sữa sớm.
NHỮNG TÁC HẠI của việc nuôi con hoàn toàn bằng sữa công thức
Ở nhiều quốc qia, cần phải có sự tái thiết của "văn hoá nuôi con bằng sữa mẹ" và sự chống trả mạnh mẽ đối với sự lan tràn lấn át của "văn hoá nuôi con bằng sữa công thức". Nhiều bà mẹ không hề nuôi con sữa mẹ hoàn toàn trong sáu tháng đầu và cũng không tiếp tục nuôi con sữa mẹ đến ngoài 2 năm như khuyến nghị, và thay vào đó là thay thế hoàn toàn sữa mẹ bởi sữa công thức ngoài thị trường hay các loại sữa khác. Nuôi con sữa công thức vừa tốn kém, vừa tăng nguy cơ tử vong và các bệnh khác, đặc biệt ở những nơi mà các bệnh truyền nhiễm còn phổ biến và nguồn nước sạch còn thiếu thốn. Việc nuôi con bằng sữa công thức gây ra nhiều khó khăn thực tiển cho bà mẹ ở các nước đang phát triển, bao gồm đảm bảo sữa được pha bằng nước sạch, pha đúng liều lượng, nguồn cung cấp đầy đủ, và các dụng cụ cho bú, đặc biệt là bình sữa phải được vệ sinh đúng cách.
Sữa công thức không được chấp nhận là có thể thay thế cho sữa mẹ. Vì sữa công thức, dù là tốt nhất, cũng chỉ cung cấp được một số thành phần dinh dưỡng chính gần như sữa mẹ. Nói cách khác sữa công thức chỉ là một loại thực phẩm. Trong khi đó sữa mẹ là một dạng dưỡng chất sống phức hợp, chứa kháng thể, các loại men, các axit béo dài và hóc môn, mà phần nhiều không có trong sữa công thức. Thêm vào đó, trong những tháng đầu, hệ tiêu hóa của trẻ khó hấp thụ được những thứ khác với sữa mẹ. Thậm chí chỉ cần 1 lần cho ăn bằng sữa công thức hoặc các thức ăn khác cũng có thể làm tổn thương hệ tiêu hóa của trẻ, mà cần nhiều tuần để bé phục hồi.
Những nguyên nhân chủ yếu của việc ngừng nuôi con bằng sữa mẹ sớm phát sinh từ sức ép xã hội và thương mại, bao gồm tiếp thị lấn át và khuyến mãi tràn lan của các nhà sản xuất sữa công thức. Những áp lực này càng lớn hơn (tệ hơn) bởi những lời khuyên chuyên môn y khoa của các chuyên viên ngành y tế thiếu kỹ năng đúng và không được đào tạo tập huấn để hỗ trợ nuôi con sữa mẹ.
Cho đến lúc tôi sinh cháu thứ 2 được vài tuần thì ở Sài Gòn có hội thảo về sữa mẹ, hai vợ chồng tôi đến tham dự. Hội trường rộng và đông người, con thì còn quá nhỏ nên chúng tôi cũng không theo dõi được hết, tuy nhiên, cho đến khi chồng tôi nghe được một vị chuyên gia ở phía trên nói rằng "Sữa bò là để cho bò con, sữa người mới dành cho người". Chỉ một câu ấy thôi, chúng tôi dường như tỉnh ngộ, và may mắn thay đứa con thứ 2 của tôi không phải dùng sữa công thức một giọt nào thêm nữa.
Ở Việt Nam, dưới sự vận động và áp lực của các tổ chức y tế sức khỏe toàn cầu, năm 2014 đã cho ra nghị định 100/NĐCP-2014 có ghi rõ:
Điều 6. Quảng cáo sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ nhỏ
1. Nghiêm cấm quảng cáo sản phẩm sữa thay thế sữa mẹ dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi; thức ăn bổ sung dùng cho trẻ dưới 06 tháng tuổi; bình bú và vú ngậm nhân tạo dưới mọi hình thức; sử dụng hình ảnh bào thai hoặc trẻ nhỏ trong quảng cáo sữa dùng cho phụ nữ mang thai.
2. Việc quảng cáo thức ăn bổ sung dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi phải bảo đảm yêu cầu sau đây:
a) Phần đầu của quảng cáo phải có nội dung: "Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ";
b) Nội dung quảng cáo phải nêu rõ “Sản phẩm này là thức ăn bổ sung và được ăn thêm cùng với sữa mẹ dùng cho trẻ trên 06 tháng tuổi”; phù hợp với quy định tại Điều 4, Điều 5 Nghị định này và quy định khác của pháp luật về quảng cáo và an toàn thực phẩm.
3. Nội dung, điều kiện, thủ tục quảng cáo được thực hiện theo quy định của pháp luật về quảng cáo.
Tuy nhiên, mọi quy định và vận động dường như lép vế trước núi tiền khổng lồ của các hãng sữa đổ ra để quảng cáo, phát sữa khuyến mãi nhằm dành lấy thị trường và tẩy não hoàn toàn người tiêu dùng. Hơn nữa, vẫn là câu chuyện xưa cũ ở Việt Nam, việc triển khai Nghị định 100 đang gặp vướng mắc lớn nhất là việc phát hiện ra các vi phạm diễn ra trên diện rộng không biết báo cáo cho ai và xử lý thế nào vì liên quan đến nhiều ngành từ y tế, quảng cáo truyền thông, thương mại, bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, an toàn thực phẩm... Nhưng rất mừng là sự nhận thức của nhiều ông bố bà mẹ trẻ bây giờ đã đi đúng hướng hơn nhiều và điều đó là sự thay đổi thực chất nhất chứ không cần phải dựa vào luật hay quy định nào cả.
Giờ sắp sinh con thứ 3, tôi sẽ cố gắng để con có được những điều tốt đẹp nhất, nguồn sữa mẹ mang dinh dưỡng, máu (sữa mẹ được tự chiết xuất trong cơ thể mẹ từ dòng máu của mẹ), năng lượng tình thương và tâm hồn mẹ trong đó, làm sao có gì so sánh được!
(Còn tiếp phần 2)
/