Liệu pháp tế bào

Trong tự nhiên có những động vật có khả năng tái tạo lại một phần cơ thể như con thạch sùng, con sao biển, kỳ giông, thằn lằn, hay con hươu tự mọc lại sừng mỗi năm một lần... Con người có khả năng đó không ? Mặc dù cơ thể chúng ta không thể tái tạo cả một cẳng chân hay ngón tay bị mất, nhưng tế bào máu, tế bào da hay các tế bào khác vẫn thường xuyên được tái sinh trong cơ thể của chúng ta. Bằng chứng là khi ta bị thương ở da, một thời gian sau vùng bị thương lên da non,hay khi bị gẫy xương sau một thời gian chỗ gẫy liền lại.

Vây cơ chế nào ở con người cho phép tái tạo lại các tế bào? Khoa học hiện đại với những nỗ lực tìm kiếm đã phát hiện ra một loại tế bào đặc biệt trong tủy xương có thể tái tạo ra các tế bào máu vào năm 1945 làm lóe lên hy vọng một ngày nào đó không xa con người có thể "cải lão hoàn đồng ".
Nhưng cơ thể chúng ta có đến hơn 200 loại tế bào khác nhau, chứ không phải chỉ một loại duy nhất. Tất cả những loại tế bào này đều hình thành từ một tế bào ở giai đoạn phát triển sớm nhất của phôi.

A. Tế bào gốc là gì?

Tất cả chúng ta đều khởi đầu sự sống từ một tế bào duy nhất, gọi là hợp tử, hình thành sau quá trình thụ tinh. Hợp tử phân chia tạo nên các tế bào gốc phôi (cell embryo), chỉ có 8 tế bào gốc phôi, mỗi tế bào này có khả năng phát triển thành một cơ thể hoàn chỉnh. Các tế bào gốc phôi phát triển, phân chia thành phôi bào có dạng một quả bóng rỗng. Trong phôi bào ( blastocyst) , các tế bào đầu tiên phát triển bằng cách tự phân thành 2 tế bào giống hệt nhau. Rồi hai tế bào này, mỗi cái lại tự phân đôi, tổng cộng thành 4 tế bào giống hệt nhau. Diễn tiến tiếp tục như vậy cho tới khi phôi bào có tới 64 tế bào thì phép lạ xảy ra. Tuy mỗi tế bào giống hệt nhau nhưng đột nhiên mỗi tế bào chỉ phụ trách một việc. Có tế bào chỉ sản xuất ra tóc, có tế bào chỉ sản xuất ra da, có tế bào chỉ sản xuất ra xương, v.v. ..

[B]Những tế bào này được gọi là những tế bào gốc vì chúng có thể phát triển thành nhiều loại tế bào khác nhau từ đó tạo ra các mô, cơ quan, bộ phận trong cơ thể. /B]

http://i1094.photobucket.com/albums/...oc%20amend.jpg

Theo sự phát triển của phôi bào và khả năng của các tế bào gốc, khoa học phân chia ra các loại tế bào gốc :
- Tế bào gốc tổng năng: loại tế bào này phát triển sau khi trứng được thụ tinh khoảng 1-5 ngày. Mỗi tế bào này có khả năng phát triển thành một cơ thể sống.
- Tế bào gốc toàn năng: loại tế bào này phát triển khi phôi thai được 5-14 ngày. Mỗi tế bào này có khả năng phát triển thành bất kì tế bào nào của cơ thể ( nhưng không có khả năng phát triển thành cơ thể sống riêng biệt).
- Tế bào gốc đa năng: là loại tế bào trưởng thành, có mặt tại các cơ quan trong cơ thể sống sẵn sàng phát triển thành các tế bào/ mô của các cơ quan đó. Ví dụ, tế bào gốc máu có trong tủy xương có thể phát triển thành tất cả các tế bào máu chuyên biệt. Chính vì điều này mà số lượng hồng cầu trong máu cơ thể luôn được duy trì ổn định. Đây là cơ chế "sửa lỗi" sẵn có của con người mà tạo hóa đã ban tặng, tuy nhiên ở trạng thái bình thường cơ chế này chỉ sửa được những lỗi ở mức độ bình thường.

Tất cả các loại tế bào gốc, dù bắt nguồn từ đâu, cũng đều có 3 đặc tính chung:
+ có khả năng phân chia và tự tái tạo trong khoảng thời gian dài
+ không bị biệt hóa
+ có thể phát triển thành các loại tế bào chuyên biệt ở điều kiện thích hợp, tế bào gốc có thể phát triển thành các mô và cơ quan chuyên biệt.

Những đặc tính này khiến tế bào gốc trở thành nguồn cung cấp tế bào, nhằm điều trị các chứng bệnh như chứng mất trí nhớ, ung thư, bệnh Parkinson, tiểu đường loại 1, chấn thương cột sống, đột quỵ, bỏng, bệnh tim, viêm khớp xương mãn tính và viêm khớp dạng thấp. Ngày nay, các mô hay cơ quan bị bệnh, bị hủy hoại đều được thay thế từ người hiến tặng. Về cơ bản, số lượng người cần cấy ghép vượt xa số lượng bộ phận thay thế sẵn có. Tế bào gốc chính là nguồn tiềm năng cung cấp các tế bào và mô có thể được ứng dụng trong điều trị nhiều căn bệnh, do tế bào gốc có thể tự phục hồi và tạo ra các tế bào chuyên biệt.
Các tế bào gốc là niềm hi vọng biến giấc mơ của con người thành hiện thực : tái tạo lại một số bộ phận/ cơ quan trong cơ thể bằng “liệu pháp tế bào gốc”
( Còn tiếp)