Ông Mụ Nguyệt Quang Tử và lễ thôi nôi
Theo quan niệm dân gian của cộng đồng người Việt, đứa trẻ được sinh ra là do các vị Đại Tiên (Bà chúa Đầu thai) và Tiên Mụ mà trực tiếp là 12 bộ Tiên Nương (12 bà Mụ) nặn ra ban cho. Vì vậy, khi đứa trẻ đầy cữ (đứa trẻ chào đời được 3 ngày), đầy tháng (đứa trẻ chào đời được một tháng) hay đầy năm thì bố mẹ, ông bà đứa trẻ phải bày tiệc cúng Mụ để tạ ơn các bà Mụ và cầu xin các Mụ ban cho đứa trẻ mọi điều may mắn tốt lành
Trong nghi thức cúng Mụ, phần sửa soạn lễ vật hết sức quan trọng đòi hỏi phải được thực hiện cẩn thận và chu đáo. Lễ cúng Mụ của người Việt thường được thực hiện với các phần lễ vật gồm 12 lễ nhỏ (cúng 12 bà Mụ) và 1 lễ lớn (cúng bà Mụ Chúa). Lễ vật thông thường bao gồm:
1. Đồ vàng mã: các đôi hài màu xanh, nén vàng màu xanh, váy áo màu xanh.
2. Trầu cau: trầu têm cánh phượng, 12 miếng trầu với cau bổ tư và 1 miếng to hơn với cau nguyên quả
3. Đồ chơi trẻ em bằng nhựa hoặc sành sứ: Gồm các bộ đồ chơi giống hệt nhau với bát, đũa, thìa, chén cốc, con giống, xe cộ, nón, mũ v.v.
4. Động vật: cua, con ốc, tôm để sống hoặc có thể hấp chín. Các động vật này có 12 con kích thước bằng nhau và có 1 con to hơn. Hoặc nếu không có con to hơn thì thay bằng 3 con nhỏ. Các con này để vào bát bày cúng và sau khi cúng xong thì đem thả ra ao, hồ phóng sinh.
5. Phẩm oản: Cũng chia 12 phần đều nhau và một phần lớn hơn (hoặc nhiều hơn).
6. Lễ mặn: bao gồm xôi, gà luộc, cơm, canh, món ăn, rượu trắng
7. Kẹo bánh: Chia thành 12 phần và một phần to hơn (hoặc nhiều hơn).
8. Hương hoa: hương, lọ hoa nhiều màu, tiền vàng, nước trắng.
Tất cả các lễ vật được bài trí một cách hài hòa, cân đối ở chính giữa phía trên của hương án, trong đó lễ vật dâng các bà mụ chia làm 12 phần nhỏ đều nhau và 1 phần to hơn. Mâm lễ mặn với hương, hoa, nước trắng để trên cùng và mâm tôm, cua, ốc để phía dưới.
Tại một số vùng miền, địa phương khác lễ vật có thể thay đổi và tùy theo lễ cúng đầy tháng hay lễ thôi nôi. Tại lễ thôi nôi, ngoài lễ vật chè, xôi, vịt luộc cúng Mụ bà - Đức ông, còn có lợn quay cúng đất đai điền địa, thổ công, thổ chủ. Mâm bày ngoài sân bên cạnh lợn quay còn có 5 chén cháo, 1 tô cháo, 1 đĩa lòng lợn, rau sống, nhang, đèn, rượu, trà, hoa quả, trên lưng lợn quay gắn một con dao bén. Trong nhà thì bày 3 mâm cúng với lễ vật là những thức ăn chín phù hợp với tập quán từng địa phương. Kế bên bày 12 chén chè, xôi; con vịt luộc chín với 3 chén cháo và 1 tộ cháo cúng 12 Mụ bà và 3 Đức ông
Sau khi bày lễ xong, bố hoặc mẹ cháu bé sẽ thắp 3 nén hương, rồi bế cháu bé ra trước án và khấn theo bài khấn cúng Mụ. Bài khấn cúng Mụ, tùy địa phương, câu chữ có thể có dị bản, nhưng thường bắt đầu bằng việc kính cẩn xưng danh các bà Mụ, thần phật; ngày tháng cúng; tên 2 vợ chồng và tên đứa con là trung tâm của lễ cúng, nơi ở của gia đình; lý do cúng; bày tỏ lòng biết ơn công lao của các bà Mụ và cuối cùng là lời cầu mong các bà độ trì phù hộ.
Khi đã khấn xong, vái 3 vái và sau 3 tuần hương thì lễ tạ. Các lễ vật vàng mã sẽ được đem hóa, đồ ăn thì người nhà thụ lộc; động vật sống thì phóng sinh; và đồ chơi thì giữ lại cho em bé và phân phát cho trẻ em hàng xóm, họ hàng lấy khước.
(Nguồn https://vi.wikipedia.org/wiki/)
Đó là theo dân gian Việt Nam, còn đối với những đứa trẻ trong gia đình KCTL thì sao? Tôi luôn đặt câu hỏi như vậy bởi tôi không biết nên thế nào thì đúng? Thiết nghĩ, đối với những đứa trẻ trong gia đình KCTL mà đặc biệt là trong lớp LTHT thì người dậy chúng đầu tiên phải kể tới là Thầy Nguyệt Quang Tử, trong lòng tôi còn luôn nghĩ Thầy chính là người nặn ra chúng. Vậy tại sao trong ngày trọng đại này lại chỉ cúng Mụ? trong khi Thầy Nguyệt Quang Tử thì đang ngay ở đời thường này. Chẳng lẽ phải đợi Thầy không còn ở thế giới trần tục này nữa rồi mới cúng hay sao? Nghĩ là nghĩ thế chứ cứ đối diện với Thầy là tôi run lắm, muốn hỏi gì cũng không gãy gọn được. Hôm nay, Vĩnh Khang tròn 1 năm tuổi âm ở trần tục. Hai vợ chồng tôi đã lấy đà hỏi Thầy cả tháng trời mà chưa biết xin ý kiến Thầy vào lúc nào? Xin ý kiến ra sao? May quá, hôm nay Thầy lên lớp. Gặp Thầy, Thầy lại còn hỏi: “ Thế nào? Con là bà mẹ thất bại rồi phải không?”. Không được Thầy hỏi mà là mắng nhưng không hiểu sao lòng thấy vui như mở cờ. Đánh liều hỏi Thầy luôn: “Hôm nay là ngày cúng Mụ cho VK, chúng con xin phép đưa cháu tới nhà Thầy có được không?”. Thế là được Thầy đồng ý luôn.
Trước khi tới nhà Thầy, tôi đã kịp vào google tra xem lễ cúng Mụ nên thế nào. Nào vàng mã, đồ chơi, động vật, lễ mặn, lễ ngọt, hương hoa, đèn, nến, cháo, oản…Ôi chao bao nhiêu là lễ vật, nếu mà sao chép y nguyên thế này mang đến thì kiểu gì cũng bị mắng vì tội “ép Thầy ăn quá nhiều”. Nghĩ đi nghĩ lại rồi chọn đi chọn lại bao nhiêu nơi, cuối cùng cũng chọn được những đồ đơn giản và phù hợp để Thầy thì tăng tuổi thọ mà Cô thì không phải vất vả nhiều. Phải trình bầy với Thầy như thế nào để thể hiện sự biết ơn sâu sắc, thể hiện được sự trang nghiêm mà lại cũng thể hiện được tình cảm to lớn dành cho Thầy. Suy nghĩ vậy mà lúc gặp Thầy cũng chỉ ấp úng được vài câu thưa gửi. Dường như Thầy đã đọc hết được ý nghĩ trong đầu tôi từ khi nào nên nói được vài câu Thầy đã cười rất tươi và trìu mến khiến lòng tôi ấm áp lạ thường. Thầy chỉ nói:
- Để thầy làm cho, không cần lễ vật đâu.
Sau khi sắp xếp xong, Thầy hô:
- Một mâm lễ cũng Mụ xuất hiện
Em phục Long bảo: "Lễ nhiều lắm, đẹp lắm"
Rồi Thầy mời các bà Mụ về nói:
- Hôm nay, đầy năm cho VK. Bố mẹ cháu lòng thành đến đây có lễ vật cúng Mụ. Cháu đến nhà Thầy vì bố mẹ cháu nghĩ là Thầy cũng dậy cháu. Bố mẹ cháu muốn Thầy làm bà Mụ thứ thứ 13 đấy, các bà Mụ có đồng ý không ?
Các bà Mụ cười. Thầy nói tiếp:
- Bố mẹ cháu lòng thành có lễ vật dâng cúng Mụ xin Mụ nhận cho. Xin Mụ dậy cho cháu nên người, khỏe mạnh, ngoan ngoãn, tốt bụng…
Các bà Mụ nói: "Vâng chúng tôi sẽ giúp đỡ dậy bảo cháu"
Thầy nói tiếp:
- Hiện giờ cháu đã được một năm mà chưa biết nói, chưa biết đi là vì sao? Nhờ các bà Mụ giúp cho.
Các bà Mụ nói: "Chỉ vì mấy lần ốm mà cháu bị ảnh hưởng thôi, chậm một chút nhưng vẫn phát triển bình thường"
Thầy nói tiếp:
- Gia đình cháu có lễ vật tạ ơn Mụ, xin các bà Mụ nhận cho.
- Vâng xin cảm ơn Ngài, cảm ơn gia đình.
Con tôi lại là một trong những đứa trẻ may mắn được Thầy có mặt trong lễ thôi nôi (lễ đầy năm). Trong tâm trí lúc nào tôi cũng cảm ơn Thầy, nên kết thúc lễ Mụ gia đình chúng tôi lậy Mụ và lậy luôn cả Thầy Nguyệt Quang Tử.
Chúng con cảm ơn Thầy rất nhiều!
