Khi đi lễ Chùa, lễ Đền...
Ngày nay, việc lên chùa, đi đến các đền thờ để dâng hương, cúng lễ được coi là việc cần thiết đối với mỗi người dân Việt. Tuy vậy, cũng không phải ai lên chùa cũng để dâng hương lễ Phật. Mà đã thế còn có nhiều người không biết lễ nghĩa ra sao, đi đứng thế nào. Rồi chuyện khấn vái, chuyện đặt lễ, chuyện gửi tiền công đức nữa,… nhiều người gần như không biết đến. Rất nhiều điều khi đến những nơi như chùa, đền thờ không nên làm, đặc biệt là một số điều sau đây, chúng ta nên biết để tránh:
1. Không ăn mặc váy áo ngắn, hở hang: Chùa, đền là nơi linh thiêng, nên khi lên dâng hương ở chùa, đền không được ăn mặc hở hang, váy áo ngắn cũn cỡn, hở sườn, hở nách, phơi hết ra ngoài. Trước khi vào chùa, vào đền phải kiểm tra chỉnh trang lại quần áo, trang phục cho tề chỉnh, điều này thể hiện sự tôn kính của bản thân chúng ta với các bậc Bề Trên.
2. Không bỏ tiền lẻ lên các ban thờ cúng, lên các bức tượng, vứt xuống giếng của chùa, đền: Nghe người ta nói như thế mới được các ngài chứng giám (!?) Vậy là người ta đua nhau làm. Mà cái “hay” của người Việt là chỉ cần “nghe người ta nói” vậy là theo. Một vài người làm là có nhiều người làm theo. Phải chăng đây là “văn hóa bầy đàn”? Nhìn vào quang cảnh của chùa, đền đẹp là vậy mà lại bị những đồng tiền lẻ của trần tục này bao phủ, kẽ tay của bức tượng cũng bị nhét đầy tiền lẻ, giếng nước sạch vậy cũng bị những đồng tiền lẻ (nào có sạch gì) làm cho vấy bẩn. Vậy thì có ngài nào chứng giám cho được. Đây đâu còn là tấm lòng thành kính, tôn nghiêm nữa. Nếu là tiền công đức thì hãy cho vào hòm công đức có hơn không? Bởi tiền công đức là chúng ta đóng góp vào để xây dựng ngôi đền, ngôi chùa, để góp vào mua đèn dầu, hương nhang cho đền, cho chùa. Chứ tiền đó có phải cho Phật tiêu dùng đâu. Thế mà có kẻ lại cứ tưởng đưa nhiều tiền, đưa trực tiếp như vậy thì Phật sẽ chứng giám cái lòng thành, sẽ độ trì cho nhiều hơn người khác(!?) Nếu những kẻ đó mà nghe được Phật nói thì chắc chúng sẽ cao chạy xa bay và không giám làm vậy nữa đâu. Rồi có những kẻ còn giám lấy tiền công đức nơi cửa chùa, của đền ra mà chia nhau, mà làm của riêng thì những kẻ này sẽ bị báo ứng thích đáng thôi.
Chẳng thế mà Thầy NQT đã nói:
“... Mình ơi ta bảo câu này.
Của Bụt đền mười, Bụt chẳng nhận cho...”
Để làm đẹp cho những nơi tôn nghiêm như đền, chùa, để tỏ lòng tôn kính với Phật, với Thánh thì người đi lễ không bỏ tiền lẻ lên các ban thờ, lên các bức tượng, để ở gốc cây, giếng nước... Tiền công đức thì hãy cho vào hòm công đức.
3. Không vừa kẹp xấp tiền vào tay, kẹp ví vào nách vừa hành lễ, vái lấy vái để...: Vái (bái, lạy) là động tác được xem là thi lễ, cách chào bề trên. Những nghi thức này trước đây rất được xem trọng, ngay cả trong sinh hoạt thường ngày. Thế mà bây giờ, khi dâng hương ở đền, chùa nhiều người lại rất xem thường. Làm đã không đúng cách lại còn kẹp tiền vào tay, kẹp ví vào nách, đứng sừng sững giữa tam bảo hay trước ban thờ mà vái lịa vái lịa, khấn đến đâu thì vái đến đó. Những hình ảnh này không thể gọi là đẹp, là nghi lễ ở chốn tôn nghiêm được.
Mọi người hãy nhớ mỗi lần lên chùa, đền dâng hương, khi hành lễ chúng ta phải vái hoặc lạy (bái) theo đúng nghi thức.
4. Không nên đốt nhiều tiền vàng, lá ngọc, cành vàng, không bẻ cành, hái lộc... để lấy lộc đầu năm: Trong bài trả lời câu hỏi thứ 49, Thầy Nguyệt Quang Tử đã viết: ...Sau một số lần làm việc như vậy thì một hôm khi đi Đình Kim Liên – Hà Nội, tại Điện Mẫu ở đây tôi liều mà nói với Mẫu: “Con thấy Mẫu mặc quần áo đẹp như vậy mà tại sao lại cứ bắt người trần tục đốt quần áo giấy?”. Thật không ngờ khi nghe tôi nói vậy, Mẫu cười rồi nói với tôi: "Đấy là ta thử tấm lòng thành của người trần chứ ta đâu có cần những thứ ấy”...
Như vậy, đốt vàng mã là thể hiện tấm lòng thành của người trần với các bậc Bề trên, chứ các bậc Bề trên đâu có dùng đến. Vậy thì chúng ta chỉ cần làm sao để thể hiện được tấm lòng, chứ không phải cứ nhiều là được. Tôi thấy người ta đốt nhà, đốt xe, nhưng chẳng thấy ai đốt xăng. Vậy các cụ lấy đâu ra xăng mà chạy xe nhỉ (!?)
Theo tôi, việc mang cành vàng, lá ngọc về nhà, hái lộc đầu năm để xin lộc cũng là việc làm mê tín dị đoan. Bởi theo tôi hiểu sự độ trì của bề trên đối với người trần tục là bề trên phát năng lượng, giúp cho người trần tục được khỏe mạnh, sáng suốt từ đó lao động, học tập được tốt hơn, tận dụng được những cơ hội tốt trong cuộc sống. Chứ nếu các Cụ mà cho được vàng bạc, của cải thì chắc nhiều người giàu to bằng cách đi xin các bề trên.
5. Không nên thắp nhiều hương: Thắp hương được coi như là một tín hiệu, giống như tiếng chuông báo cuộc gọi đến khi ta gọi điện thoại cho nhau. Vậy nên một cây hương cũng đủ. Chứ không phải thắp nhiều hương thì tín hiệu sẽ mạnh hơn, nhanh hơn đâu. Bởi thế, khi đi một mình, chúng ta nên thắp một hoặc ba cây hương là đủ. Khi đi cùng một đoàn, không cần cứ phải mỗi người một cây hương để cắm vào lư hương trước cửa. Mà chỉ người trưởng đoàn cắm hương hành lễ, mọi người đứng ngay ngắn, nghiêm túc ở phía sau trưởng đoàn và cùng chắp tay vái là đủ.
Đi lễ chùa, lễ đền là một nét đẹp văn hóa, đồng thời để tỏ lòng tôn kính với các Đức Phật, các Đức Thánh, Thần của dân tộc Việt Nam. Mỗi người trong chúng ta cũng cần phải hiểu được phép tắc, lễ nghi khi dâng hương lễ Phật, lễ Thánh, lễ Thần. Giúp cho nét văn hóa đó được gìn giữ muôn đời, tôn vinh thêm vẻ đẹp của nền văn hóa dân tộc, giữ được vẻ tôn nghiêm những nơi thờ Phật, thờ Thánh, thờ Thần.
