Đừng xát thêm muối vào vết thương!

Ngày 27/7 đã qua đi, nhưng có một bài viết tôi đọc được trên facebook cứ làm tôi băn khoăn, suy nghĩ. Mọi người hãy đọc và cùng suy nghĩ nhé! Bao giờ thì xã hội bỏ đi được bệnh thành tích và hình thức để có những hành động thiết thực.

"Người viết bài này cũng từng tham gia quân ngũ nhưng may mắn không thành thương binh và nhất là không thành liệt sĩ nên còn ngồi đây viết mấy dòng này. Nhiều bạn của tôi không có được may mắn đó, họ mãi mãi không trở về với người thân. Mặc dù không trực tiếp cầm súng trên chiến trường, nhưng nhiệm vụ tôi thực hiện không kém phần nguy hiểm và có đồng đội đã chết thảm.
Trong số những người mãi mãi nằm lại nơi chiến trường có người thân của tôi. Bà cô ruột tôi góp bốn người con trai cho chiến tranh, hai anh may mắn sống sót trở về và bây giờ thành những “ông lão dong trâu đi bừa” hàng ngày, tiếp nối truyền thống là “con ông lão năm xưa đi cày”[1], còn hai vĩnh viễn nằm lại nơi chiến địa và đến giờ vẫn không thấy cả hài cốt. Hai liệt sỹ - một trong chiến tranh Campuchia, một trong chiến tranh biên giới Việt Nam –Trung Quốc 1979.
Cứ mỗi khi ngày 27 tháng 7 đến, bà cô tôi lại như người mất hồn, lúc nào cũng bồn chồn, lo lắng khi đài, TV ồn ào tin trao quà cho gia đình thương binh liệt sĩ. Có lần bà bảo tôi: “Con sống sót trở về là nhờ tổ tiên phù hộ đấy”. Tôi “vâng” và cũng chẳng biết làm cách gì động viên bà cụ vì bà đã quá mệt mỏi với những câu động viên mà nghe hệt như trên TV mấy ngày trước rồi. Tội nghiêp hơn cho cụ, những ánh đèn flash quá chói chang với thị lực của người 90 tuổi bị dựng dậy một cách khó nhọc để chụp ảnh với mấy ông cán bộ tặng quà làm bà cụ mất mấy hôm mới nhìn lại được bình thường. Khi chụp ảnh, họ cố ý để cô tôi cầm chiếc phong bì giơ ra trước ông kính với nét mặt hớn hở của mấy ông quan.
Năm nào cũng thế, cứ thấy họ đến là cô tôi khóc nhiều hơn và định đi trốn vì cứ tưởng người ta đến bắt …
Cách đây mấy năm, cô tôi bị đau bụng phải đi viện cấp cứu. Con trai cụ, một “ông lão đi bừa”, giơ giấy giới thiệu cùng chứng nhận mẹ liệt sĩ và nói với bệnh viện: “Mẹ tôi đau lắm lịm đi từ mấy tiếng nay.” Với giọng điệu đậm đà chất bất nhân và vô cảm, bệnh viện trả lời ráo hoảnh: “Giở giời đấy thôi, già thế này rồi chữa làm gì!” Trong con mắt những kẻ bất nhân này, ai cũng chỉ “giở giời” thôi mà, làm gì có bệnh. Sau đó “ông lão đi bừa” khác cũng là con bà cụ nháy ông anh cất giấy chứng nhận đi và thay bằng một “phong thư” thế là cô tôi được khám cấp cứu . . .
Từ ngày đó, cô tôi bảo mấy ông con đừng bao giờ đưa cụ đến bệnh viện nữa, nếu có đau chết thì thôi. Chuyện của cô tôi chắc không phải duy nhất trên đất nước này.
Cũng như bao làng quê khác, quê tôi cũng có nhiều chuyện buồn lắm. Một chuyện buồn nữa là chuyện về “anh hùng xi măng”, hàng xóm nhà vợ tôi. Trước đây, dân quê vợ tôi gọi anh bằng cái tên Anh hùng chống Tàu, vì anh được phong Anh hùng trong cuộc chiến bảo vệ biên giới phía bắc năm 1979. Nhưng lâu nay không biết do ai bảo, dân đã gọi anh bằng cái tên uyển ngữ ấy.
Ngày đó, xóm làng trở nên huyên náo vì những chuyến xe U-uất của cán bộ Huyện đội hay Tỉnh đội về thăm. Họ còn cho địa phương biết sẽ mở một con đường mới chạy thẳng đến tận nhà người anh hùng này… Tiếp đó, không rõ đó là sáng kiến của ai mà anh còn được dựng tượng bằng xi-măng trong sân ủy ban xã.
Không lâu sau đó anh hy sinh. Tất cả vẫn như xưa, không có đường mới nào được mở “thẳng đến nhà anh”, vợ anh phải đi bước nữa chỉ còn anh hùng xi-măng thì vẫn thấy đứng đó một mình làm bạn với nắng mưa. Nghe đâu chuyện dựng tượng về sau còn bị phê phán là vi phạm quy định gì đó và có nguy cơ bị tháo dỡ.
Nơi nơi mọc lên những căn nhà 4-5 tầng của những người có tiền. Căn nhà của cha mẹ anh thì vẫn như xưa khi anh khoác lên mình bộ áo lính.
Mỗi khi nhìn thấy “anh”, cha mẹ anh lại khóc. Cha anh khóc ngày đêm mấy tháng liền đến nỗi bây giờ mắt gần như mù. Mẹ anh thì giờ đây đã gặp lại anh nơi thế giới vĩnh hằng. Thế nào anh cũng hỏi: “Con đường chạy thẳng đến nhà mình chắc chắc đẹp lắm hả mẹ!” Ngày bà mất, không biết có những chiếc xe U-uất của cán bộ Huyện đội hay Tỉnh đội về chia buồn hay không thì tôi không rõ.
Đọc bài của Ông già ô-zôn, một cựu chiến binh, tôi càng thấy người ta cần phải làm điều gì thiết thực hơn thể hiện sự “tri ân”. Hãy bớt xây tượng đài mẹ VN anh hùng để dành tiền cho các cụ còn sống chữa bệnh, sửa lại mái nhà nát khỏi mưa dột vào nơi thắp hương cho chồng con liệt sỹ, ... , hãy bớt những chuyến “hành hương về Trường Sơn” của khá nhiều cơ quan nhà nước mà thực chất là chuyến du hí bằng tiền của chính cha mẹ, người thân những liệt sĩ nằm tại đây. Hãy bớt những “lễ dâng hương”, bớt hô những khẩu hiệu sáo rỗng và bớt những giọt nước mắt kịch trường. Hãy chăm sóc thật sự những thương binh còn đang ngoi ngóp như Ông gia Ô-zôn đã dẫn. Hãy chấm dứt cảnh sụt sùi trước ống kính giơ tay hô khẩu hiệu “noi gương các anh thương binh, liệt sĩ” nhưng ông thương binh bằng xương bằng thịt nằm trơ một mình không ai hỏi thăm?
Không biết Dũng sĩ Nguyễn Trọng Thông (26 Hội Vũ, Hà Nội)[2] nằm một mình, liệt đến nỗi chuột gặm thân thể mà không đuổi được, cảm thấy thế nào khi thấy những cảnh rùm beng trên TV nhân “ngày của mình”?
Người thương binh chân chính nhất định không thấy vui gì trước cách hành xử theo lối “khỉ nuôi khỉ”. Nhà nước phải là người có trách nhiệm chăm lo cho họ, chứ không thể yêu cầu chính bà con, anh em đồng đội họ may mắn còn sống trở về giờ lại phải đóng góp mỗi khi ngày 27/7 đến. Những đóng góp của xã hội chỉ mang ý nghĩa tình cảm giữa người với người trên cơ sở tự nguyện.
Chẳng lẽ phải chờ đến khi những người thương binh này mất đi chúng ta mới quan tâm đến họ hay sao? Tôi có cảm giác đây cũng là ảnh hưởng của một thói quen hay “truyền thống” cần phải thay đổi của người Việt. Mẹ tôi có lần nói đại ý rằng nếu muốn tỏ lòng yêu thương người thân thì hãy thể hiện bằng hành động cụ thể hữu ích khi họ còn sống. Một khi họ mất rồi thì có chống gậy vông đi gật lùi khi đưa tang, mâm cao cỗ đầy khi giỗ, ... chỉ là việc diễn cho người sống mà thôi. Lời dặn ấy có lẽ đúng với cả những trường hợp bài này đang nói tới. Hãy chăm sóc họ khi họ còn hưởng được hơn là xây những đài hương nghi ngút, giơ cao những nắm đấm quyết tâm‘noi gương’ hay những diễn văn sáo mòn.
Chỉ những việc làm từ đạo đức thật mới làm dịu nỗi đau, bằng không nó chỉ xát thêm muối vào vết thương của họ.
Viết đến đây tôi không khỏi nhớ đến hình ảnh những người lính “ra đi từ đó không về” và những bà mẹ “bốn mùa tóc bạc nỗi thương con”[3]. Trong những người đó có anh em bạn bè của tôi. Hãy làm gì thiết thực cho người thân của họ còn sống hơn những cuộc mit-ting ầm ĩ, tốn kém khiến họ chỉ thêm nghèo./

[1] Thơ Trần Ngọc Thụ
[2] Bài viết của Ông già Ô-zôn Nguyễn Văn Khải
[3] Trích lời bài hát Màu hoa đỏ của Nhạc sỹ Thuận Yến: