Khôn vặt

Khôn vặt
Đã bao lần tôi định viết vài dòng về cái sự "khôn vặt" của một số người trong xã hội ta nhưng lại cứ trù trừ. Phần vì ngại vạch áo cho người xem lưng, phần vì ngại nói xấu người khác... Ôi bao nhiêu là cái ngại.....nhưng tôi vẫn viết lên đây chủ yếu để nhìn thẳng vào sự thật, để thấy cái yếu kém của mình . Có như thế thì mới nhìn ra cái sai mà sửa. Tôi nghĩ biết lấy cái sai của người khác làm bài học cho mình cũng tốt.

Chuyện của tôi nhỏ lắm, chỉ là chuyện của một tiệm rửa xe máy thôi. Tiệm này cách nhà tôi khoảng 100m. Cách đây khoảng hơn năm, khi tiệm này mới mở, tôi thử rửa xe ở đây, chủ yếu là để thăm dò xem người ta làm ăn thế nào? Thấy ông chủ và nhân viên rất cẩn thận, tôi ưng lắm và thường xuyên ra đó rửa xe. Lâu rồi thành khách quen, mỗi lần ra rửa xe ông chủ thường pha thêm ấm trà , dăm ba câu chuyện. Qua đó tôi được biết ông chủ là người Thái Bình, lên Hà Nội lập nghiệp, cũng làm đủ thứ nghề nhưng không ăn thua. Thôi thì nhân dịp có khu dân cư này mở ra, bấm bụng thuê nhà rồi mở cửa hàng rửa xe máy vậy. Có đâu ngờ, với bản chất cần cù, chịu khó của người nông dân nên được nhiều người tin tưởng gửi gắm cả ô tô để chăm sóc. Thế là chỉ sau vài tháng, tiệm rửa xe của anh ấy nườm nượp xe đến, xe đi, làm không hết việc. Trừ chi phí thuê nhà 5 triệu / tháng thì cũng đủ cho gia đình và một đứa con nhỏ. Niềm vui thể hiện ra mặt, một đứa cháu ở quê được điều động lên để giúp chú.
Rồi một hôm , tôi cũng ra tiệm đó rửa xe nhưng không gặp ông chủ cũ mà thay vào đó là một người đàn ông khoảng 60, trông không được thiện cảm lắm. Hỏi ra mới biết, chủ mới chính là chủ nhà. Vậy là đã rõ, khi thấy người khác ăn ra làm nên, khấm khá nhờ địa điểm thuê của nhà mình, chủ nhà chỉ chờ cho hết hợp đồng là nhất định không cho thuê nữa và tự mình đứng ra làm đúng cái dịch vụ mà người thuê đã làm hòng hưởng thụ uy tín mà người thuê đã phải nhọc công xây dựng. Quả là một kiểu "kinh doanh" thông minh lại chính đáng nữa. Chỉ có điều...

Tuần đầu thì vẫn đông khách vì đa phần không biết là tiệm đã đổi chủ nên đã đến thì tặc lưỡi cho xe vào rửa. Tuần thứ 2, lượng xe bắt đầu giảm, tháng thứ 2 thì lượng xe giảm thậm tệ... Đến bây giờ, sau khoảng 3 tháng thì chẳng có ma nào mang xe đến nữa.

Tại sao lại như vậy? Rõ ràng là không ai thích cái kiểu " Uống nước cả cặn" của chủ nhà kia và khách hàng tẩy chay bằng cách không vào tiệm đó nữa , thế là ông chủ nhà mất cả chì lẫn chài. Ông ta mất khoản tiền thuê nhà 5 triệu/ tháng đã đành, giờ còn không dám ngẩng mặt nhìn bà con hàng xóm nữa. Cho dù có muốn cho người khác thuê cũng chẳng ai thuê nữa vì ai cũng sợ sau khi hết hợp đồng, chủ nhà sẽ không cho thuê nữa và nhẩy vào làm thay.
Chuyện chỉ có thế nhưng xét rộng ra trên các lĩnh vực khác thì tư duy " trồng chuối " chỉ có tác dụng trong ngắn ngắn hạn mà thôi.
Có người định nghĩa " khôn vặt" như thế này : Khôn theo kiểu luôn vơ vào dẫn đến kết quả là tự mình túm lông mình mà vặt - gọi tắt là Khôn Vặt.

* Cũng chẳng biết là khi mình tự túm lông mình mà vặt thì nó như thế nào? Bác nào biết thì kể cho mọi người cùng nghe.

Và ...những bài học

1. Bài học cho những kẻ khôn vặt.
Có lẽ mỗi lần đọc 1 câu chuyện, chúng ta đều tự nghĩ ngay tới "bài học rút ra là gì"? Với câu chuyện này, đó là: "Những kẻ khôn vặt luôn gặp sự thất bại, và bị tẩy chay". Nhưng bài học rút ra chỉ đơn giản như vậy thôi?
Có lẽ từ nhỏ chúng ta đã được 'nhồi nhét' những bài học (chỉ dừng lại) là những lời khuyên răn dành cho kẻ xấu - để mong họ sống tốt hơn. Rất có thể vì người lớn không dám đưa ra các bài học khác nữa, vì sợ ảnh hưởng tới cách nhìn cuộc sống đang rất tươi đẹp của trẻ con!!!???
Tại sao khi mà ai cũng muốn trở thành người tốt, nhưng lại chẳng có bài học nào dành cho họ? Để họ mãi chịu đựng những bất công, những 'kinh nghiệm có cả máu và xương' như vậy nhỉ??? Chỉ đến khi nếm quá đủ, đau khổ cũng quá đủ, họ mới tự nghiền ngẫm và đúc rút ra các kinh nghiệm cuộc đời!
Người tốt thật là đáng thương. Họ đáng thương bởi vì ngay từ khi còn nhỏ, họ cũng không được hướng dẫn cho cách 'phòng và chống' với những vấp váp như vậy. Họ cứ vô tư mang trái tim trong trẻo vào đời, để rồi sau vài năm nhìn lại thì... hoặc là trái tim đã mất, hoặc là thân thể bị bầm dập vì cố giữ cho trái tim được nguyên vẹn! :(

Ở diễn đàn KCTL này, hầu hết mọi người đều trên 18t, đã đủ tuổi để nhìn nhận sự việc một cách đúng đắn hơn, toàn diện hơn, nên mình xin mạnh dạn đưa ra thêm bài học dành cho người tốt và những người mong muốn trở thành người tốt.


2. Tích lũy 'kho kinh nghiệm sống'.
- 1. Hoàn cảnh: Những người tốt luôn là 'đối tượng' cho những kẻ khôn vặt tìm tới 'làm quen' (Nhiều bạn thật đấy, nhưng ai mới là bạn tốt?)
- 2. Hành trang vào đời: Phải chú ý tích lũy những kinh nghiệm của mình, và của những người xung quanh để có được 'kho kinh nghiệm sống' phong phú, để tránh bị lợi dụng (thường trong các tình huống bất ngờ nhất).
- 3. Trải nghiệm: Nếu vẫn không tránh khỏi bị vấp ngã, thì hãy nhìn tình huống 1 cách tích cực hơn: vậy là mình đã có thêm 1 kinh nghiệm xương máu để cho vào 'kho kinh nghiệm sống' rồi (khôn hơn 1 ít rồi :cool: )

Tại sao hoàn cảnh ở đây lại là 'người tốt luôn là đối tượng cho kẻ khôn vặt tới làm quen'? Kết luận có quá vội vàng không? Mình nghĩ là cũng không quá vội vàng, vì hầu hết người tốt sẽ rơi vào tình huống này! Vì người tốt có 1 trái tim trong sáng, và họ yêu đời lắm, nên họ chạy đi giúp đỡ khắp nơi, chẳng nề hà hang cùng ngõ hẻm nào, (và cũng vì tiếng lành đồn xa) nên kẻ khôn vặt sẽ nhanh chóng nhận ra liền... Thế còn tại sao kẻ khôn vặt lại tìm tới người tốt? Vì có như vậy, thì họ mới 'thể hiện' được sự khôn vặt của mình! Và điều đáng buồn là mỗi lần thể hiện được sự khôn vặt đó thì họ rất tự hào và cho rằng mình giỏi nữa cơ! Nên chắc chắn sau 1 lần khôn vặt "thành công" thì họ sẽ tiếp tục vô vàn lần khôn vặt khác nữa.
Vậy nên để tránh vấp ngã, tránh đau khổ, cũng là tránh mất nhiều thời gian (khi đã bị vấp ngã/ đau khổ thì sẽ cần nhiều thời gian để cân bằng lại mà), bạn nên trang bị cho mình hành trang vào đời thật phong phú. Để khi gặp tình huống giống tình huống đã biết được từ người khác, thì bạn sẽ nhận ra 'à, hóa ra nó là như vậy'. Ít nhất cũng được 'chuẩn bị trước' nên việc chuyển hướng sang tìm 'biện pháp giải quyết' sẽ không mất quá nhiều thời gian của mình.

3. Bài học kinh nghiệm.
Bây giờ, chúng ta quay lại với bài học từ câu chuyện khôn vặt ở cửa hàng sửa xe này. Ở câu chuyện này, mình xin đưa ra 1 bài học (dù chưa được cụ thể lắm).

- Bài học 1: Khách hàng gần nhà thì đối thủ cũng 'gần nhà'
Khi chúng ta làm ăn tốt, có nhiều uy tín, thì lượng khách hàng càng đông, cùng với đó là lượng đối thủ cũng sẽ càng mạnh! Lúc này, khó khăn nhất của chúng ta, không phải tìm kiếm khách hàng hay giữ chân khách hàng nữa, mà chính là 'đề phòng các đối thủ có thể xuất hiện'.
Với từng 'kiểu khách hàng' khác nhau, mà 'đối thủ tương ứng' sẽ có thể xuất hiện. Và kiểu khách hàng gần nhà của cửa hàng sửa xe này thì đối thủ cũng sẽ 'gần nhà' (để chiếm lĩnh thị trường này).

Mong mọi người đóng góp thêm các bài học khác cho câu chuyện này, hoặc kể các câu chuyện khác nữa để giúp nhau được học hỏi thêm ạ.

Đọc bài viết của anh Trannam và bạn Youme, nhuhainguyen xin chia sẻ thêm như này:

" Thương trường là chiến trường" - Khuyết danh -

Phải hiểu rằng thương trường nó khắc nghiệt như vậy đấy. Cho dù anh có làm ăn lương thiện, chân chính bằng chính sức lao động của mình nhưng chưa chắc đã thành công, mà hình như còn thiếu một cái gì đó... Quay lại ví dụ trên, rõ ràng một gia đình ở Thái Bình chất phác thật thà, lên Hà Nội bươn chải để làm công việc rửa xe, sau khi làm đủ công việc kiếm kế sinh nhai, nhưng vẫn bị người khác cướp mất công việc rửa xe đang mới bắt đầu ổn định, có khách hàng, có nguồn thu. Việc đi cướp công việc của người khác rõ ràng đối với người chủ nhà là xấu rồi. Đặc biệt là cướp của những người bị dồn vào chân tường. Bởi lẽ khi lấy lại nhà, ông ta không đánh giá hậu quả xem khi gia đình này bị lấy mất chỗ làm ăn thì họ sẽ như thế nào? cầu bơ cầu bất ra sao? sẽ rơi vào cảnh nghèo khốn khó như thế nào? mà ông ta chỉ chăm chăm nghĩ rằng mình đã chiếm được một công việc làm ăn mà người khác đã gây dựng nên và bây giờ mình chỉ việc thừa hưởng. Đối với ông ta thì việc này đúng là xấu và không thể chấp nhận được rồi. Nhưng ngược lại, gia đình kia rõ ràng là không có gì sai nhưng hình như vẫn thiếu một cái gì đó để mà giữ được công việc của mình. Vậy cái gì đó ở đây là gì?

"Biết địch biết ta, trăm trận không bại. Biết ta mà không biết địch, trận thắng trận bại. Không biết địch không biết ta, trận nào cũng bại". - Trích Binh pháp Tôn Tử -

Hãy đặt ra tình huống hàng ngày, ông chủ nhà ban đầu hồ hởi liên tục hỏi chuyện gia đình người thuê nhà rằng rửa bao nhiêu xe một ngày? bao nhiêu tiền một lần rửa? thu nhập một tháng bao nhiêu? Công việc phải làm những quy trình gì? ....Với bản tính thật thà, chất phác, gia đình kia cởi mở hết và vô tình đã kích thích lòng tham của ông chủ nhà. Vậy là một cách tự nhiên, khi một âm mưu thâu tóm công việc rửa xe được hình thành điều tất yếu là hết hạn hợp đồng, người chủ nhà sẽ không cho thuê tiếp mà sẽ tự tiếp quản công việc để hưởng lợi. Trách người chủ nhà là điều đương nhiên, nhưng cũng một phần trách gia đình thuê nhà kia bởi tính quá thật thà. Thật thà là rất tốt, bởi xã hội tốt đẹp luôn khuyến khích những người thật thà. Nhưng nếu sự thật thà không có lợi mà thậm chí còn gây hại cho mục đích lâu dài thì nhiều khi lại không nên quá thật thà. Sẽ tốt đẹp hơn nếu như hàng ngày, mỗi khi ông chủ nhà sang thì gia đình kia chỉ tiếp khách ở một mức độ chừng mực, né tránh trả lời những câu hỏi về công việc dễ gây lòng tham và biết nhận định mục đích tại sao ông chủ nhà lại hỏi những câu hỏi đó ? Hình như để trụ nổi ở thương trường, người ta cần phải có thêm cả sự "khôn ngoan" nữa.

Suy cho cùng thì nhuhainguyen nghĩ rằng gia đình người thuê nhà kia chắc chắn sẽ không bị chết đói bởi vì họ có vũ khí của bản thân họ là "Sức lao động". Nhưng sẽ tốt đẹp hơn cho họ nếu một cách khôn ngoan, họ biết cách giữ những thành quả mà mình có được. Bởi vì những đồng tiền bỏ ra bằng sức lao động, thậm chí là đổ máu và nước mắt mới là những đồng tiền chính đáng và nó quý hơn gấp nhiều nhiều lần so với những đồng tiền có được bằng sự ăn cướp.

"Người tính không bằng Trời tính" - Châm ngôn -

Rõ ràng kết cục dành cho ông chủ nhà kia là một kết cục nhãn tiền xứng đáng rồi. Và xã hội tốt đẹp không bao giờ có chỗ đối với những người như vậy. Bởi cho dù ông ta có tính toán thế nào đi nữa thì những đồng tiền của ông ta vẫn là những đồng tiền xuất phát từ sự ăn cướp mà ra.

Và theo nhuhainguyen, những việc xấu ông ta làm sẽ được ghi nhận lại dưới dạng "tội", sau này chết đi, chúng sẽ được bù trừ với những việc tốt ("công") mà ông ta đã làm để cho ra một kết quả: "Công - Tội". Nếu kết quả càng dương thì sẽ tốt cho ông ta, ngược lại nếu kết quả càng âm thì càng xấu cho ông ta.

Dù sao cũng nên nghĩ đến những điều tích cực phải không nhỉ? Hãy hình dung một tình huống khác thế này. Gia đình kia thuê được một mặt bằng mới gần với vị trí cũ. Sau một thời gian, bằng sự cần cù, chăm chỉ, chất phác, họ đã gây dựng lại được "thương hiệu" của mình, lấy lại được hết khách cũ và người chủ mới nói một câu thế này với họ:

"Tôi biết các bác ở quê ra đây lập nghiệp rất khó khăn vất vả, tôi cho các bác thuê với giá rẻ thôi, các bác cố gắng mà làm ăn phát triển nhé."

Một kết cục hay phải không nào?

Lại chuyện “ khôn vặt”

Xe máy chắc là không xa lạ gì với mỗi người chúng ta. Đi làm, đi chơi, đưa đón con đi học, chở hàng…. đều dùng đến xe máy, tất nhiên, xe dùng mãi thì cũng phải hỏng hóc. Khi xe hỏng các bạn tự sửa hay mang ra hiệu sửa xe?
Còn tôi, nếu xe hỏng nhẹ trong khả năng thì tôi tự sửa. Nếu hỏng nặng cần kĩ thuật chuyên môn thì tôi mang ra hiệu sửa xe. Khi mang ra hiệu tức là bạn đã giao phó chiếc xe cho người sửa và thế là phải cân nhắc xem hiệu nào sửa tốt, có thể tin tưởng được.

Vốn tính cẩn thận, tôi thường tìm cho mình một hiệu sửa xe thật tin tưởng với mong muốn xe của mình được chăm sóc tốt nhất, từ đó đảm bảo an toàn cho chính bản thân mình.
Sau một hồi tìm kiếm và tham khảo, tôi cũng chọn được một cửa hàng ở Quỳnh Mai. Tiệm này khá đông khách và được khách hàng tin tưởng. Có người còn để lại xe từ sáng, chiều ra mang xe về. Có bác đợi lâu quá, tự tìm dụng cụ , hí hoáy tự làm, khó đâu thì hỏi ông chủ…

Khoảng 2 năm sau, tình cờ trên một diễn đàn về xe máy tôi thấy có bạn đưa hoá đơn sửa xe và những nhận xét không tốt về chính cửa hàng mà tôi thường mang xe đến sửa. Tôi giật mình và bắt đầu kiểm tra lại.Tôi thấy có những phụ tùng tôi bị tính giá cao gấp 4 lần mức giá chung. Thế là tôi quyết định tẩy chay tiệm sửa xe đó.
Mấy hôm trước, có dịp đi qua khu vực Quỳnh Mai, tôi thấy ông chủ ngồi trước cửa uống trà hút thuốc lào vặt, đồ nghề gọn gàng, ngăn nắp….cảnh tượng thật trái ngược với trước đây.
Thì ra không phải mình tôi tẩy chay mà tất cả anh em trên diễn đàn xe máy đều truyền tai nhau tẩy chay tiệm sửa xe này. Giờ đây ông chủ chỉ còn cách chuyển sang nghề khác mà thôi vì nếu chuyển tiệm đi chỗ khác hay đổi tên thì cũng vẫn bị cộng đồng anh em có xe máy thông báo cho tất cả cùng biết và ….tiếp tục tẩy chay.

Thế đấy, cái sự khôn của ông chủ tiệm đã "vặt" lại chính ông ấy. Ông ta cứ nghĩ rằng vặt được của người này thì người kia không biết nhưng ông ta đã nhầm. Với thời đại công nghệ thông tin ngày nay thì cái giá mà ông ta phải trả lớn hơn rất nhiều cái mà ông ta vặt của người khác.
Xét rộng ra, đừng nghĩ rằng việc mình làm là người khác không biết, chỉ là biết sớm hay muộn mà thôi, hoặc biết nhưng có nói hay không mà thôi. Vậy nên mới có câu “ Thật thà là cha quỉ quái ”

/