Món quà đầu năm học mới dành cho các cháu nhỏ và các học trò!
Ngày 23/8/2013, Vidieu cùng cả lớp theo Thầy vào thăm văn miếu Quốc Tử Giám Hà Nội – là trường đại học đầu tiên của nước ta trước là để dâng hương lên các Cụ, sau là để Thầy tặng quà cho các cháu nhỏ nhân dịp năm học mới và cũng là cách Thầy dậy chúng tôi về chữ “HỌC”.
Chiều mùa thu Hà Nội mưa rơi, cả lớp đã tới đông đủ trước cửa Văn Miếu Quốc Tử Giám như kế hoạch để cùng Thầy vào bên trong dâng hương, các cháu nhỏ cũng được bố mẹ đưa tới đông đủ. Mọi người gặp nhau tay bắt mặt mừng nói chuyện râm ran vui cười để xóa tan bao nỗi nhớ. Trời vẫn mưa và Thầy tới, chúng tôi sải bước cùng Thầy vào bên trong. Lúc này, Văn Miếu thật náo nhiệt, bên trong đang có buổi “LỄ GHI DANH SỔ VÀNG” là lễ vinh danh các thủ khoa đại học trong cả nước, buổi lễ được tổ chức ngay tại điện Đại Thành là nơi thờ Khổng Tử, Chu Công, Tứ Phối, Thất thập nhị hiền v.v... và cũng là nơi giảng dạy của Trường Giám thời xưa
Sau khi đi qua Khuê Văn Các tới giếng thiên quang và 82 bia tiến sĩ dựng ở hai bên phải và trái của giếng thiên quang, chúng tôi đi men theo bên phải tới trước một bia tiến sĩ Thầy bố mẹ đưa các cháu nhỏ lên trước chắp tay khấn Cụ xin cụ độ trì dậy bảo để các cháu ngoan ngoãn, học giỏi, lớn lên trở thành người đức – tài
Cả lớp vào tới nhà Tiền đường, Hậu đường. Tầng một là nơi tôn vinh Danh sư Tư nghiệp Quốc Tử Giám Chu Văn An và là nơi trưng bày về Văn Miếu - Quốc Tử Giám Thăng Long và nền giáo dục Nho học Việt Nam giới thiệu khái quát lịch sử hình thành và phát triển của Văn Miếu - Quốc Tử Giám cùng những giá trị sâu sắc của truyền thống tôn sư trọng đạo, hiếu học, đề cao nhân tài, thừa kế và phát huy di sản văn hoá dân tộc. Thầy Chu Văn An là người tài đức vẹn tròn, cuộc đời thanh bạch và tiết tháo của Thầy là tấm gương sáng của muôn đời. Thầy là một trong số rất ít bậc hiền nho được thờ ở Văn Miếu. Sự nghiệp của Thầy đã được ghi lại trong văn bia ở Văn Miếu-Quốc Tử Giám. Thầy Nguyệt Quang Tử đã có rất nhiều kiếp được học với Thầy. Khi tới trước ban thờ Cụ, chúng con dâng hương lên Cụ, quỳ lậy Cụ mong Cụ khai tâm mở huệ, độ trì dậy bảo. Các cháu nhỏ được đưa lên hàng trên và cùng quỳ lạy Cụ. Vidieu đang rưng rưng nước mắt thì Thầy NQT bảo “Thầy Chu Văn An đã đồng ý đặt tên cho lớp này là lớp LINH TÂM HỘI TỤ, những ai muốn học lớp này thì dơ tay lên. Các cháu nhỏ đều dơ tay thật cao”. Thầy NQT còn nói “Đây chính là ngày khai giảng của lớp mới này, các Con hãy nhớ lấy ngày 18/7 năm quý tỵ lúc 16 giờ”
Lên tới tầng 2, là nơi tôn thờ các danh nhân đã có công xây dựng Văn Miếu - Quốc Tử Giám và đóng góp vào sự nghiệp giáo dục Nho học của Việt Nam. Đó là các vị Lý Thánh Tông, Lý Nhân Tông và Lê Thánh Tông. Cả lớp cùng quỳ trước ban thờ Vua Lý Thánh Tông trước, lúc này nước mắt Vidieu cứ thế chảy ra, và muốn bật khóc thật to nhưng sợ làm ảnh hưởng tới những người xung quanh nên cố gắng không để khóc thành tiếng, cảm xúc thật là lạ. Lạy Cụ xong cả lớp lại qua ban thờ Cụ Lý Nhân Tông và sau đó là tới Cụ Lê Thánh Tông. Ngưỡng mộ trước tài đức của các Cụ, biết ơn công lao to lớn mà các Cụ đã làm cho đất nước, Vidieu khấu đầu trước ban thờ mỗi Cụ 3 lạy…
Thầy lại đưa cả lớp và các cháu nhỏ vào Thượng điền là nơi thờ những vị tổ đạo Nho. Gian chính giữa có cái khám và ngai lớn để trên một bệ xây, trong có bài vị Chí thánh tiên sư Khổng Tử. Sau khi lậy Cụ Khổng Tử xong Thầy NQT dậy chúng tôi “Tiên học lễ, hậu học văn”, nếu ai muốn học lễ thì qua lậy Cụ Khổng Tử xin Cụ dậy cho.
Thầy bao giờ cũng thế, luôn muốn những điều tốt đẹp nhất đến với tất cả các cháu, tất cả các học trò của Thầy và đến với tất cả vạn vật chúng sinh muôn loài. Vidieu biết mình sẽ không bao giờ có thể tìm được người Thầy nào tốt hơn Thầy, giỏi hơn Thầy nhưng Thầy vẫn muốn các học trò của mình có nhiều Thầy khác nữa dậy, mỗi người chuyên một lĩnh vực. Chính vì thế mà tới gặp Cụ nào Thầy cũng khuyên chúng con xin các Cụ dậy cho. Đầu năm học mới, Thầy luôn đưa các cháu nhỏ vào Văn Miếu để các cháu nhỏ hiểu biết thêm về lịch sử, hiểu biết được tầm quan trọng của việc học hành, và đặc biệt là Thầy mong muốn các cháu nhỏ được các Cụ độ trì dậy bảo để năm học mới cháu nào cũng là con ngoan trò giỏi – Đó cũng là món quà quý giá mà Thầy muốn dành tặng cho các cháu và cũng là dành tặng cho bố mẹ của các cháu
Đi trong Văn Miếu, Vidieu có ghi lại được những câu nói hay mà các bậc đi trước còn để lại khuyên răn các thế hệ đi sau;
Hiền tài là nguyên khí quốc gia. Nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh mà hưng thịnh. Nguyên khí suy thì thế nước yếu mà thấp hèn. Vì thế các bậc Đế vương thánh minh không đời nào không coi việc giáo dục nhân tài kén chọn kẻ sỹ, vun trồng nguyên khí quốc gia làm công việc cần kíp – “Trích văn bia khoa thi năm 1442”
Sự lớn lao của nền chính trị của bậc đế vương không gì quan trọng bằng việc trọng dụng nhân tài. Sự đầy đủ về các chế độ của quốc gia, ắt phải chờ ở bậc vua thánh đời sau. Việc cai trị mà không lấy nhân tài làm gốc, lập quy mô mà không nghĩ tính cho các vua sau, thì đều phải coi là cẩu thả. Làm sao có thể từ nền trí trị mà làm cho phong tục lên cao, điển chương văn vật được đầy đủ? – “Trích văn bia khoa thi năm 1448
“Nếu kẻ nào nhờ việc thi đỗ để làm cái cầu ấm no, mượn con đường ấy để làm lối tắt ra làm quan, chỉ biết mưu cho thân, không nghĩ đến việc nước thì người ta sẽ chỉ tận tên, mà nói: Kẻ này gian, kẻ này nịnh, kẻ này đặt việc nhà lên tên việc nước, làm gầy người béo mình, kẻ này hãm hại người thiện, bè đảng với lũ gian, nhơ nhuốc cho khoa mục” – “Trích văn bia khoa thi năm 1478”
“Một khi đã khắc tên lên tấm đá này, người đời sau đến xem sẽ chỉ tên mà bảo nhau: Người này được, người kia hỏng, người nay hay, người kia dở, nhờ đó mà kẻ thiện biết tự khuyến khích, kẻ ác biết tự răn đe, Thế là tấm đá này dựng lên, há chỉ chuộng hư danh làm cho đẹp mắt thôi đâúy nghĩa sâu xa của sự khuyến khích răn đe chính gửi ở trong đó” – “Trích văn bia khoa thi năm 1583”
“May được khắc tên lên bia đá này, theo danh nghĩa, làm đúng thực sự, sủa đức hạnh... giữ văn hiến. Nhậm chức kỷ cương thì nghĩ làm thế nào cho trong sạch gốc chính. Giữ chức địa phương thì nghĩ làm sao cho tỏ đức vua mà thấu tình dân. Giữ quyền sở mục thì nghĩ làm sao cho đầy đủ dân sinh mà bền gốc nước” – “Trích văn bia khoa thi năm 1463”
Buổi tặng quà năm học mới cho các cháu kết thúc cũng là lúc kết thúc bài giảng của Thầy dành cho cả lớp hôm nay. Lời cảm ơn Thầy biết bao giờ cho đủ??? Chúng con ra về trong hương thơm thoảng thoảng của mùi hương hoa dẻ và bài học về chữ “HỌC” biết bao giờ mới thấu được hết lời Thầy?
