Lương Tri dưới góc độ của người trần tục

Vào dịp tháng 9 năm 2023 khi Thầy Huệ Tâm về Thanh Hoá làm việc, trong một buổi tối khi Thầy và các học trò ngồi giao lưu trò chuyện với nhau, thì Thầy có hỏi mọi người một câu hỏi đó là: Lương Tri mọi người hiểu là gì? Thì sau đó anh Trung Nghĩa trả lời Thầy là: Thưa Thầy Lương Tri có phải là Lương Tâm và Tri Thức không ạ? Thầy gật đầu và trả lời: Đúng rồi đấy.

Từ khi đó trong đầu tôi vẫn luôn nhớ Lương tri là “Lương Tâm” và “Tri Thức” câu trả lời rất đơn giản nhưng để hiểu được nó chắc chắn tôi phải đi tìm hiểu cặn kẽ hơn nữa. Tôi biết được rằng trước kia vạn vật muôn loài trong Vũ Trụ Muôn Màu đều không có lương tri, lương tri đã bị con rắn đánh cắp và VTV là người đã đi tìm lương tri của vạn vật muôn loài về, trong không gian Lương Tri là một cái gì đó vô cùng quan trọng, cao cấp và vĩ đại. Sự tồn tại, vận hành của nó, và hiểu biết của người trần tục về lương tri là cái gì đó vô cùng nhỏ bé, tuy nhiên sau khi được Thầy cho cho chúng tôi hiểu đơn giản về Lương Tri đó là Lương Tâm và Tri Thức thì tôi cũng đi tìm những thông tin này dưới góc độ hiểu biết của một người trần tục, và những thông tin giới hạn trong thế giới tần tục. Để từ đó chúng ta có những hiểu biết nhất định, để mỗi người sẽ tự hình thành và phát triển lương tri của mình, góp phần làm trong trần tục ngày càng tốt đẹp hơn, phát triển hơn.
Tôi đã tìm hiểu và sưu tầm một số kiến thức về Lương Tâm và Tri Thức, tôi xin phép đưa vào bài viết để chúng ta cùng tìm hiểu nhé.

Phần 1: Lương tâm
1. Lương tâm là gì?

Lương tâm là năng lực mang tính tự giác của con người tự giám sát bản thân, tự đề ra cho mình nghĩa vụ đạo đức phải hoàn thành, tự đánh giá hành vi của mình. Nói rộng ra, lương tâm là ý thức chủ quan của cá nhân về nghĩa vụ và trách nhiệm của mình đối với xã hội, được coi như là nghĩa vụ và trách nhiệm đối với bản thân.

Lương tâm theo Khổng Tử là đạo đức. Khổng Tử nói: "Lập đạo của trời nói âm và dương, lập đạo của đất nói nhu và cương, lập đạo của người nói nhân và nghĩa." Tất cả các tính khác của con người đều do nhân và nghĩa mà nên, cũng như vạn vật, vạn việc trên trời dưới đất do âm dương, nhu cương tạo tạo thành vậy, con người bất nhân là ác, bất nghĩa là bạc, chính vì lẽ đó con người muốn được coi là "nhân" thì phải có nhân, nghĩa phải có lương tâm.

Lương tâm cũng là ý thức đạo đức tiêu biểu, là sự tự nhận thức bên trong của mỗi người về cái đúng cái sai. Sự hình thành lương tâm là cả một quá trình, bắt đầu từ tính cách, nhận thức sau đó trong quá quá trình sống mỗi người được giáo dục, có nhiều hiểu biết và nhận thức khách quan, góp nhặt nhiều điều đúng sai trong cuộc sống dần dần sẽ thì chúng ta sẽ trang bị cho mình “tri thức” (lớn hơn có thể gọi là “thức tỉnh”) để biết được điều gì là đúng, điều gì là sai, từ đó lương tâm hướng dẫn và quyết định hành động của chúng ta để làm điều tốt, hành động tốt.

Ngoài ra lương tâm còn tạo ra cho chúng ta một ý thức luôn thúc đẩy chúng ta làm tròn bổn phận, trách nhiệm, dũng cảm đối mặt với lỗi lầm và thành khẩn sửa chữa khuyết điểm. Một người có lương tâm tốt sẽ tạo ra một nhân cách tốt, cư xử lương thiện và tử tế với mọi người. Còn người không có lương tâm thì bản thân họ luôn là những chiếc gai trong mắt mọi người và luôn trăn trở, ân hận với lương tâm của mình.

2. Vai trò của lương tâm

Lương tâm có vị trí, vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống xã hội và đạo đức của con người.

• Lương tâm chỉ đạo hành động, quyết định hành động của con người là làm điều thiện, hành động tốt.
• Ngoài ra, lương tâm còn thúc giục chủ thể làm điều thiện, chu toàn bổn phận đối với mọi người dũng cảm nhận lỗi, quyết tâm sửa chữa lỗi lầm.
• Ngoài ra: Giúp người luôn hướng đến điều tích cực, hướng thiện, biết cảm thông chia sẻ để hoá giải đố kỵ, hận thù.
• Biết nhường nhịn không tranh giành, biết phân biệt đúng - sai, phải - trái.
• Người có lương tâm luôn muốn làm điều tốt cho người khác giúp mọi người có được đạo đức, và lối sống lương thiện đồng thời lan tỏa những giá trị tốt đẹp trong cộng đồng.

3. Ý nghĩa của lương tâm

• Lương tâm có ý nghĩa là nguồn hạnh phúc bên trong. Lương tâm trong sáng khiến chúng ta ý thức được giá trị của mình, tâm hồn thanh thảnh, cuộc sống được bình yên.
• Là chức năng của lòng tự trọng, nó là động lực thúc đẩy chủ thể làm điều tốt. Làm tròn nhiệm vụ, dũng cảm nhận lỗi, kiên quyết sửa chữa. Động cơ của mọi việc thiện.
• Giúp con người biết làm điều thiện, tránh xa điều ác, có lòng nhân ái và sẻ chia thay vì hận thù, đố kỵ. Biết nhường nhịn không ganh đua, biết phân biệt đúng sai, đúng sai. Mong muốn làm điều tốt cho người khác.
• Giúp con người trưởng thành về đạo đức, sống lương thiện và lan tỏa những giá trị tốt đẹp đến cộng đồng.

4. Người có lương tâm là người như thế nào?

Người có lương tâm là người có đạo đức và có thể phát huy mặt tích cực trong hành vi của mình để thúc đẩy xã hội phát triển. Họ luôn biết cân bằng hành vi của mình với chuẩn mực xã hội, biết ăn năn hối cải khi mắc lỗi. Có lòng nhân ái, biết sống vì người khác và giúp đỡ những người thân yêu khi họ gặp khó khăn mà không mong nhận lại điều gì. Người có lương tâm thì luôn có tấm lòng trong sáng và tốt lành. Họ biết trân trọng mọi thứ xung quanh nên luôn được mọi người yêu mến và kính trọng. Người có lương tâm xác định được đúng sai, ngăn cản mọi hành động sai trái trước những xúi giục của người khác. Đặc biệt là những người có trái tim lương thiện và ấm áp dường như luôn có một cuộc sống yên bình, tình yêu đẹp và hạnh phúc. Lương tâm thực sự vừa được hình thành tốt (được hình thành bởi giáo dục và kinh nghiệm) vừa được thông tin đầy đủ (nhận thức về bằng chứng, sự kiện) để chúng ta có thể hiểu bản thân và thế giới của mình và hành động phù hợp.

Vậy thế nào là một người có lương tâm? Là con người tạo ra nhiều thứ hơn cho chính bạn, chủ yếu bằng cách thúc đẩy tính tích cực trong hành vi của bạn và đóng góp cho sự phát triển xã hội. Người có lương tâm biết điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp với chuẩn mực của xã hội và biết ăn năn sửa đổi lỗi lầm. Từ đó, họ biết sống vì người khác và luôn giúp đỡ những người xung quanh khi họ gặp khó khăn mà không có sự lựa chọn. Họ là những người xinh đẹp, sạch sẽ, biết trân trọng mọi thứ xung quanh. Vì vậy, người sống có lương tâm luôn được mọi người kính trọng, yêu mến thì chắc chắn họ rất yêu đời và cảm nhận được hạnh phúc. Lương tâm trở thành một phần không thể thiếu trong nhân cách của bạn, giúp bạn phân biệt điều thiện và điều ác, do đó ngăn cản bạn hành động theo những nhu cầu và ước muốn cơ bản của mình. Lương tâm khiến chúng ta cảm thấy tội lỗi mỗi khi chúng ta làm điều gì xấu, và cảm thấy vui khi chúng ta làm điều gì đó tốt. Lương tâm là nền tảng đạo đức giúp hướng dẫn hành vi vì xã hội, hành vi giúp đỡ người khác và khiến bạn cư xử theo những cách được xã hội chấp nhận, thậm chí là vị tha.


....(Còn tiếp)

Phần 2: Tri Thức
1. Tri Thức là gì?
Có rất nhiều định nghĩa về tri thức, tuy nhiên chúng ta có thể hiểu Tri thức là sự hiểu biết, thông tin và kỹ năng mà con người có được thông qua trải nghiệm cuộc sống, giáo dục hoặc tự học hỏi. Nó bao gồm cả kiến thức lý thuyết và thực hành về một chủ đề cụ thể.

Ở góc độ khác (góc độ Khí Công Học) thì “tri thức” còn có thể có được thông qua quá trình tu luyện, trong quá trình ngồi thiền, thậm chí có được lượng kiến thức khổng lồ khi người này đạt được trạng thái “đốn ngộ”. Thậm chí tri thức này còn vượt qua những giới hạn hiểu biết của thế giới trần trục thông thường. Đối với những người trần tục thì “tri thức” chỉ giới hạn trong phạm vị cuộc sống của người trần tục, tuy nhiên đối với những người tu luyện thì cấp độ của tri thức có thể còn cao hơn được gọi là Trí Tuệ, Trí Huệ. Khi tri thức được nâng tầm Trí Tuệ và Trí Huệ thì lúc đó con người có thể nhận thức được tất cả bản chất sự vật, hiện tượng trong thế giới quan này để từ đó đưa quyết định đúng, việc làm đúng, cho bản thân, xã hội và xa hơn nữa là chúng sinh vạn vật muôn loài.

Tri thức có thể được chia thành hai loại chính:
+ Tri thức tường minh: Là những kiến thức có thể dễ dàng truyền đạt và chia sẻ, chẳng hạn như thông tin trong sách vở, tài liệu học tập, kết quả nghiêm cứu, phát minh sáng chế, sản phẩm ứng dụng trong cuộc sống,…
+ Tri thức ẩn tàng: Là những kỹ năng và hiểu biết mà con người có được thông qua kinh nghiệm cá nhân, khó có thể truyền đạt một cách rõ ràng.

2. Vai trò của tri thức trong cuộc sống

Tri thức có thể hiểu là sản phẩm đặc thù của xã hội, sự ra đời của tri thức thường gắn liền với sự hình thành của xã hội loài người.
+ Khi con người có tri thức, có hiểu biết, am hiểu sâu rộng tới mọi vấn đề hay lĩnh vực xã hội, thì con người ta dễ dàng thực hiện được những mục tiêu, ham muốn, ước nguyện của bản thân.

+ Tri thức là yếu tố thúc đẩy sự phát triển của xã hội, khi nhu cầu xã hội ngày càng nâng cao thì đòi hỏi con người phải có có tri thức, kiến thức và nhận thức tốt. Làm chủ tri thức bản thân là chủ trong cách sống của mình, biết bản thân mình cần làm gì, biết được nhu cầu xã hội đang đòi hỏi gì ở bản thân để mỗi người không ngừng học hỏi cố gắn để đáp ứng được nhu cầu xã hội. Nhiều cá nhân cùng phát triển tri thức sẽ tạo ra một xã hội ngày càng phát triển.

+Một xã hội với nhiều người có tri thức tốt, thì xã hội đó sẽ ngày càng phát triển và văn minh. Khi con người có tri thức và tài năng, sống theo chuẩn mực đạo đức tốt thì sẽ mang lại giá trị và những điều tốt đẹp cho nhân loại. Một xã hội phát triển sẽ giúp cho nhiều người tiếp cận được tiện tích tốt, giáo dục tốt, đời sống tốt,… hơn hết tri thức sẽ giúp cho nhân loại được công bằng và hạnh phúc hơn.

+ Vai trò cuối cùng mà tri thức mang lại cho xã hội là sự hội nhập quốc tế, giao lưu học hỏi kiến thức mới, học hỏi những truyền thống tốt đẹp của các quốc gia khác cũng như chia sẻ những kiến thức và truyền thống văn hoá tốt đẹp của quốc gia mình tới bạn bè quốc tế. Cùng nhau mang tri thức để xây dựng một xã hội thân thiện, đoàn kết, bác ái.

3. Để trở thành người có tri thức, chúng ta cần làm gì?
Để trở thành công dân có tri thức tốt không phải ngày một ngày hai, mà cần một quá trình dài, cần sự quyết tâm cao, có được tri thức cho bản thân là một lợi thế tốt để mọi người có nhiều cơ hội trong cuộc sống tốt đẹp. Tiêu chí để trở thành con người tri thức là quan trọng, mỗi người cần nhìn vào đó để rèn luyện bản thân:

+ Người có tri thức trước tiên là người biết được xã hội cần gì, bản thân hoàn cảnh của mình đáp ứng được bao nhiêu, sự nhìn nhận vấn đề thực tế giúp các bạn hoàn thành công việc một cách nhanh hơn, con số, số liệu thực tế là những gì người ta nhìn vào đó biết mình nên thay đổi gì, bổ sung gì để kết quả tốt nhất.

+ Khi biết được bản thân muốn gì thì mọi người cần đặt ra những mục tiêu cụ thể, đặt ra rồi thì phải bắt tay vào hành động, thời gian không đợi chờ ai, khi bạn nghỉ ngơi là bạn mất một khoảng thời gian dài lãng phí của mình trong khi mọi người đang học tập hay làm việc miệt mà, tri thức con người là rộng lớn, không ai quan tâm bạn lĩnh hội nó như thế nào, họ chỉ quan tâm kết quả mọi người mang lại ra sao. Do đó, hành động và đứng dậy thực hiện mục tiêu là cần thiết, dám hành động, dám theo đam mê, theo sở thích là lúc các bạn đứng lại đấu tranh cho quyền lợi bản thân, chứng tỏ tri thức của bản thân.

+ Tiêu chí về sức khỏe, nghị lực cũng quan trọng trong việc phát triển tri thức của con người, sức khỏe tốt mọi người có thể làm việc và cống hiến công sức vào công việc gì hay làm gì mà mình muốn, đặc biệt góp phần trong việc học tập là rất quan trọng. Nghị lực, lòng quyết tâm, sự kiên nhẫn, chịu khó là điều cần có đối với mỗi người công dân, đặc biệt đối với các bạn trẻ, khi học tập là nghĩa vụ mà các bạn phải hoàn thành và thực hiện. Rèn luyện cho bản thân những kỹ năng thấu hiểu, cảm thông, cảm nhận những vấn đề cũng là nền tảng phát triển về tri thức cho các thế hệ trẻ.

+ Để con người có tri thức tốt thì việc điều chính về hành động của bản thân là cần thiết trong văn hóa ứng xử, giao tiếp cũng như truyền đạt kiến thức cần có ở những con người có tri thức chuyên sâu. Điều chỉnh hành động ở đây được hiểu là bạn cần phải hoàn thiện được việc làm sai của bản thân một cách chủ động, tự giác. Không ai là hoàn hảo về mọi thứ, và bạn không có trách nhiệm với bản thân khi bắt buộc các bạn làm những điều vượt khỏi khả năng, vượt khỏi sự kiểm soát, cuộc sống là sự ganh đua, người kém cỏi phải chấp nhận tụt lùi phía sau, thay đổi bản thân là lúc mở ra cho mình con đường mới tươi sáng hơn. Có bao giờ các bạn tự hỏi và tự trả lời rằng : tại sao có người giàu, người nghèo, người hạnh phúc vui vẻ lại có người hay than vãn, người có công việc ổn định, người lại ngồi chơi tìm việc không. Khi các bạn tự ý thức được câu trả lời trong việc tự hỏi bản thân thì các bạn đang dần trau dồi cho bản thân về tri thức cuộc sống. Cần có sự nhìn nhận sâu rộng trong các lĩnh vực của đời sống để phát triển bản thân hơn.

Tri thức được thể hiện qua nhiều lĩnh vực đời sống, trong kiến thức học tập, về kỹ năng mềm hay tri thức từ những hành động thực tế xung quanh chúng ta. Những người có tri thức là những người luôn tự tin về cuộc sống, tự tin trong công việc và là những người có cuộc sống rất tốt. Vậy nên tất cả chúng ta luôn không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức, trang bị cho mình thật nhiều kinh nghiệm trong cuộc sống, công việc để tri thức của chúng ta không những phục vụ tốt nhu cầu cá nhân mà còn mang lại nhiều giá trị tốt đẹp cho xã hội, cho nhân loại.

Vậy ở trên chúng ta đã tìm hiểu những kiến thức về Lương tâm và Tri Thức, mọi người cũng đã có cái hiểu cơ bản về hai khái niệm này cũng như ý nghĩa, vai trò của nó với mỗi cá nhân và xã hội. Nó là hai yếu tố cấu thành quan trọng tạo nên “Lương Tri”, và hai yếu tố này nó đan xen nhau, tồn tại trong bất kỳ suy nghĩ, hành động nào của mỗi cá nhân con người. Nói tóm lại, một người có Lương Tri là một người phải vừa TỐT –CÓ TRÍ TUỆ (TRÍ HUỆ):

• TỐT để giúp mình, giúp người thân gia đình, bạn bè, giúp xã hội ngày càng tốt lên.
• CÓ TRÍ TUỆ là giỏi về kiến thức chuyên môn, giỏi về tư duy đúng, hợp lý, giỏi về mặt nhận thức để đưa ra mọi quyết định đúng, sáng suốt, hợp lý,.. Trong công việc và cuộc sống.

Mỗi cá nhân, mỗi tập thể để có hai yếu tố này thì phải trải qua một quá trình không ngừng học hỏi, cố gắng và nỗ lực hết mình. Và hai yếu tố này càng ngày càng lớn mạnh thì chắc chắn xã hội sẽ ngày càng tốt đẹp hơn, phát triển hơn và hạnh phúc hơn.

Ở góc độ là những người học trò của Thầy Huệ Tâm, ngoài việc phải hiểu được bản chất của Lương Tri, và làm được những điều về Lương Tâm và Tri Thức theo góc độ trần tục ở trên để có một công việc tốt, cuộc sống tốt, sống tốt lành tử tể để được nhiều người yêu mến, kính phục. Thì mỗi người còn phải không ngừng cố gắng tu luyện để có nguồn năng lượng tốt, mức năng lượng cao để có thể làm được nhiều việc hơn nữa, có thể giúp đỡ dược những việc mà hằng ngày Thầy đang làm giúp đỡ cho chúng sinh vạn vật muôn loài. Ngoài có mức năng lượng cao đồng thời phải học hỏi, thay đổi tư duy, thoát khỏi tư duy trần tục, luôn tiếp nhận và học hỏi những tư duy mới, để có thể giải quyết mọi vấn đề trong cuộc sống và công việc. Điều tuyệt vời nhất mà Thầy Huệ Tâm dành cho chúng con đó là chúng con được Thầy gieo vào tâm mỗi học trò một cây Lương Tri, trong Vũ Trụ Muôn Màu này chỉ có Thầy mới có thể gieo được vào tâm chúng con, đó là ân huệ vô cùng lớn, để mỗi bản thân chúng con sống tốt hơn, ngày càng giỏi hơn trong cả cuộc sống trần tục và trên con đường tu luyện, đồng thời vun đắp chăm sóc cây Lương Tri ngày càng tươi tốt phát triển. Có được “LƯƠNG TRI” cả phần linh tươi tốt và lương tri phần thực thì mỗi học trò chúng con mới có thể giúp được bản thân và chúng sinh vạn vật muôn loài.

Chúng con cảm ơn Thầy vì đã dành cho chúng con một hạt giống cây Lương Tri và tạo điều kiện cho cây “Lương Tri” của chúng con ngày càng phát triển ạ.

Note: Bài viết có sự trích dẫn và tổng hợp từ nhiều nguồn khác nhau.