Ứng dụng Âm- Dương, Ngũ hành.
SINH HOẠT THEO ÂM DƯƠNG NGŨ HÀNH
Từ ngàn xưa, các bậc tiền nhân đã biết áp dụng sinh hoạt hàng ngày theo 4 mùa xuân, hạ, thu, đông, dựa theo lý thuyết âm dương, ngũ hành để bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật rất khoa học, mà ngày nay chúng ta phải học theo...
Ba tháng mùa xuân, thuộc tạng Can, hành Mộc (cây cối) khí của trời đất mới phát sinh,muôn vật đều nảy nở, tươi tốt. Buổi tối nên ngủ sớm, dậy sớm, tập thể dục hoặc đi bộ, áo quần nới rộng, tóc xõa, rông ruổi quanh nhà hoặc ở sân,cho hợp với khí của mùa xuân, chỉ sinh mà không sát, tốt cho tạng can và sức khoẻ…
Ba tháng của mùa hạ, thuộc tạng tâm, hành hỏa, gọi là “Phồn tú”, tức tơi tốt, rậm rạp...Mùa hạ là khí của trời đất giao nhau, muôn vật nở hoa, kết quả, mọi thứ đã trưởng thành, tốt đẹp...Buổi tối nên nằm ngủ sớm, dậy sớm, nên giữ tâm trạng thư thái, cho thuận với đạo dưỡng sinh, khí của tâm, tức tâm sáng xuốt, vì tâm chủ về thần minh...
Tháng 6 là tháng trưởng hạ, tức là tháng cuối cùng của mùa hạ, tháng này do Tâm hỏa và Tỳ thổ làm chủ khí và phát triển, nên tránh giận giữ sẽ động đến khí của can mộc, can mộc vượng lên sẽ khắc tỳ thổ, thành ra sinh bệnh tiêu hóa...
Ba tháng của mùa thu, thuộc hành kim, tạng phế. Khí trời hanh ráo, khí đất trong sáng, nên ngủ sớm, dậy sớm, thuận theo mùa thu gọi là “thâu liễm”, sẽ giúp cho phế luôn khỏe mạnh, nếu trái lại, sẽ làm cho phế bị tổn thương, phế không đủ sự thâu liễm, mùa đông không bế tàng, sẽ dẫn tới bệnh tiết tả quanh năm...
Ba tháng của mùa đông, thuộc hành thủy, tạng Thận, chủ về bế tàng. Mùa đông thời tiết lạnh giá, nước đóng thành băng, đất nứt nẻ, vạn vật ngưng tụ, nên ngủ sớm mà dậy trễ, cho hợp với sự bế tàng, đó là thuận theo khí của trời đất...
Nên ngủ khi nào mặt trời mọc lên mới được dậy, vì mùa đông ứng với tạng thận, thận chủ về bề tàng và tích trữ,nếu dậy sớm quá sẽ bị động đến tình chí của tạng thận, dẫn tới bệnh của xương khớp(thận chủ cốt tủy) và chứng thận nuy, vì thận khí kém sẽ không sinh được can mộc, sang mùa thu dễ bị chứng nuy, quyết( là tay chân không cử động được, gân giãn ra, quyết là lạnh buốt trong xương)...
-ST-
