Khánh Ly
29-04-2020, 17:32
Những năm gần đây, internet và các phương tiện thông tin phát triển mạnh mẽ. Điều này có mặt tích cực là giúp mọi người tiếp cận thông tin nhanh hơn, đa chiều và thông tin được công khai rộng rãi hơn. Mặt trái của nó cũng rất nhiều, có thể kể đến như rất nhiều kẻ xấu, cái xấu trở thành hiện tượng mạng, trở thành hình mẫu cho giới trẻ hùa theo bắt chước; bạo lực, chửi bới trở nên phổ biến; lợi dụng mạng ảo để tung tin lừa đảo, định hướng dư luận... Trong khuôn khổ bài viết này tôi chỉ xin bàn về một góc nhỏ, về chuyện đang xảy ra đối với thế hệ trẻ ngày nay.
Nhờ việc dễ dàng tiếp cận với mạng internet mà những cuộc khảo sát có tính tin cậy cao hơn, đáng chú ý là một cuộc khảo sát với con trẻ: "Con cái cần gì ở cha mẹ?". Xưa nay tôi chỉ thấy có những đạo lễ con cái đối với cha mẹ, chứ tôi chưa biết đến bất cứ một yêu cầu, tiêu chuẩn nào dành cho cha mẹ. Nghe thì có vẻ nực cười, con cái sao dám đòi hỏi gì ở bậc sinh thành? Cha mẹ đã dành cho chúng những điều tốt nhất rồi còn gì?
Có thực sự như vậy không? Hay chính vì không có giới hạn nào dành cho những người bảo hộ trực tiếp để bảo vệ những đứa trẻ mà chúng dễ dàng trở thành đối tượng bị bạo hành, ngược đãi, sỉ nhục, xâm hại, thậm chí bức hại. Mỗi một hành vi tội ác đối với trẻ em đều khiến những người có tấm lòng nhân đức run lên vì sợ hãi và phẫn nộ. Mạng internet cũng phơi bày nhiều vụ việc thương tâm xảy ra đối với con trẻ hơn, từ đó nhận được sự lên án gay gắt của xã hội và định hướng con người sống có nhân cách hơn. Nhưng cũng đáng nói ở chỗ, nhiều bậc phụ huynh lên án những vụ bạo hành, xâm hại, lăng mạ con nhà người ta trên mạng, nhưng với chính con họ nhiều lúc họ cũng mắng mỏ, chửi bới và đánh đập không ghê tay. Nhiều nghiên cứu tiến hành trên các tội phạm cho thấy hoàn cảnh gia đình bất hạnh là yếu tố chủ chốt hình thành nên những đứa trẻ "máu lạnh".
Tôi đã được chứng kiến một số mối quan hệ nhân quả điển hình trong các gia đình như thế này. Gia đình không có điều kiện, tiền bạc là áp lực của cha mẹ, đem trút lên đầu con trẻ thì con trẻ thường tìm cách đi làm kiếm tiền sớm, hậu quả xấu nhất là bỏ học để đi kiếm tiền. Gia đình thường sử dụng đánh đập, bêu riếu, lăng mạ, chửi bới để giáo dục con, dần dần qua năm tháng, đứa trẻ lớn lên mang trong lòng đầy "khuyết tật", "vết thương". Nếu chúng ngày càng trượt xa với kỳ vọng của gia đình thì trường hợp nhẹ nhất, chúng sẽ cố chịu đựng nỗi buồn đó và khóc một mình, dần dần ngày càng trầm cảm, mắc bệnh tâm lý. Còn có những hậu quả nghiêm trọng hơn như: có những đứa trẻ trở thành đối tượng chuyên đi bắt nạt, lợi dụng, bạo hành hoặc ngược lại, trở thành đối tượng yếu đuối, dễ bị gây tổn thương; có đứa trở thành kẻ lừa đảo, dối trá, nguyên nhân sâu xa bởi chúng lo sợ mắc lỗi bị phát hiện, bị ám ảnh bởi hình phạt nên nói dối quanh co, dần dần thành bản năng; có đứa thì luôn phản kháng lại, cãi lại vì không chịu nổi áp lực, chỉ trích, so sánh đè nặng lên chúng. Có đứa thì trở nên liều lĩnh, khi quá giới hạn chịu đựng thì bùng lên tức giận bỏ nhà đi rồi bi kịch xảy ra... Tất cả những trường hợp đó, khi mọi sự đã rồi thì phụ huynh cảm thấy bất lực và bắt đầu đi tìm sự giúp đỡ từ bên ngoài để khuyên bảo; đi cúng bái, nhờ các thầy làm bùa cho con về nhà, bỏ cờ bạc rượu chè, tránh xa tệ nạn... Nhưng mọi nỗ lực dường như không còn tác dụng thay đổi con của họ nữa, bởi tìm phương án giải quyết phần ngọn mà không giải quyết từ gốc rễ vấn đề thì không thể giải quyết triệt để.
(còn tiếp)
Nhờ việc dễ dàng tiếp cận với mạng internet mà những cuộc khảo sát có tính tin cậy cao hơn, đáng chú ý là một cuộc khảo sát với con trẻ: "Con cái cần gì ở cha mẹ?". Xưa nay tôi chỉ thấy có những đạo lễ con cái đối với cha mẹ, chứ tôi chưa biết đến bất cứ một yêu cầu, tiêu chuẩn nào dành cho cha mẹ. Nghe thì có vẻ nực cười, con cái sao dám đòi hỏi gì ở bậc sinh thành? Cha mẹ đã dành cho chúng những điều tốt nhất rồi còn gì?
Có thực sự như vậy không? Hay chính vì không có giới hạn nào dành cho những người bảo hộ trực tiếp để bảo vệ những đứa trẻ mà chúng dễ dàng trở thành đối tượng bị bạo hành, ngược đãi, sỉ nhục, xâm hại, thậm chí bức hại. Mỗi một hành vi tội ác đối với trẻ em đều khiến những người có tấm lòng nhân đức run lên vì sợ hãi và phẫn nộ. Mạng internet cũng phơi bày nhiều vụ việc thương tâm xảy ra đối với con trẻ hơn, từ đó nhận được sự lên án gay gắt của xã hội và định hướng con người sống có nhân cách hơn. Nhưng cũng đáng nói ở chỗ, nhiều bậc phụ huynh lên án những vụ bạo hành, xâm hại, lăng mạ con nhà người ta trên mạng, nhưng với chính con họ nhiều lúc họ cũng mắng mỏ, chửi bới và đánh đập không ghê tay. Nhiều nghiên cứu tiến hành trên các tội phạm cho thấy hoàn cảnh gia đình bất hạnh là yếu tố chủ chốt hình thành nên những đứa trẻ "máu lạnh".
Tôi đã được chứng kiến một số mối quan hệ nhân quả điển hình trong các gia đình như thế này. Gia đình không có điều kiện, tiền bạc là áp lực của cha mẹ, đem trút lên đầu con trẻ thì con trẻ thường tìm cách đi làm kiếm tiền sớm, hậu quả xấu nhất là bỏ học để đi kiếm tiền. Gia đình thường sử dụng đánh đập, bêu riếu, lăng mạ, chửi bới để giáo dục con, dần dần qua năm tháng, đứa trẻ lớn lên mang trong lòng đầy "khuyết tật", "vết thương". Nếu chúng ngày càng trượt xa với kỳ vọng của gia đình thì trường hợp nhẹ nhất, chúng sẽ cố chịu đựng nỗi buồn đó và khóc một mình, dần dần ngày càng trầm cảm, mắc bệnh tâm lý. Còn có những hậu quả nghiêm trọng hơn như: có những đứa trẻ trở thành đối tượng chuyên đi bắt nạt, lợi dụng, bạo hành hoặc ngược lại, trở thành đối tượng yếu đuối, dễ bị gây tổn thương; có đứa trở thành kẻ lừa đảo, dối trá, nguyên nhân sâu xa bởi chúng lo sợ mắc lỗi bị phát hiện, bị ám ảnh bởi hình phạt nên nói dối quanh co, dần dần thành bản năng; có đứa thì luôn phản kháng lại, cãi lại vì không chịu nổi áp lực, chỉ trích, so sánh đè nặng lên chúng. Có đứa thì trở nên liều lĩnh, khi quá giới hạn chịu đựng thì bùng lên tức giận bỏ nhà đi rồi bi kịch xảy ra... Tất cả những trường hợp đó, khi mọi sự đã rồi thì phụ huynh cảm thấy bất lực và bắt đầu đi tìm sự giúp đỡ từ bên ngoài để khuyên bảo; đi cúng bái, nhờ các thầy làm bùa cho con về nhà, bỏ cờ bạc rượu chè, tránh xa tệ nạn... Nhưng mọi nỗ lực dường như không còn tác dụng thay đổi con của họ nữa, bởi tìm phương án giải quyết phần ngọn mà không giải quyết từ gốc rễ vấn đề thì không thể giải quyết triệt để.
(còn tiếp)