Hoa ban đỏ về Nguyệt Quang Viên
Tôi còn nhớ khi Nhà đang được hoàn thiện, Thầy cho phép học trò nữ đăng ký trồng hoa trong NQV. Diễn đàn ngày ấy có chủ đề “Chỉ dành riêng cho Học trò nữ” rất sôi nổi. Chị em chúng tôi hào hứng đăng ký những loài hoa mà mình yêu thích để tô điểm cho khu vườn. Những câu chuyện, hình ảnh về loài hoa “của mình” trên diễn đàn như trăm hoa đang đua nở trong khu vườn rồi. KL còn làm bài thơ Danh hoa trong vườn Nguyệt Quang rất hay và ý nghĩa.
Tôi đăng ký cây Mai tứ quý, nhưng không may cây cứ lụi dần rồi chết. Tôi định xin phép Thầy cho trồng lại thì có người biếu Thầy cây Mai tứ quý rồi nên tôi rất buồn vì thế là mình chẳng có cây nào trong vườn.
Một ngày, bất ngờ Thầy gọi điện bảo tôi tìm 1 cây hoa ban đỏ để trồng, lúc đó trong vườn đã có cây hoa ban trắng của HT. Chưa biết tìm ở đâu nhưng thấy có cơ hội được trồng 1 cái cây của mình trong NQV, tôi mừng quýnh lên.
Cây Hoa Ban là tên gọi khác của Cây Móng bò sọc (Bauhinia variegata). Móng Bò là tên chung để chỉ nhiều loài thuộc chi Bauhinia , phân họ Vang (Caesalpinoideae), họ Đậu (Fabaceae) và hiện ở Việt Nam có trên 40 loài khác nhau. Chi này tập hợp cả 3 dạng sống: cây gỗ, cây bụi và cây leo. Trong dạng thân gỗ có cây Móng bò tím (Bauhinia purpurea) và cây Móng bò sọc (Bauhinia variegata).
Nghĩ hoa ban là loài hoa đặc trưng vùng Tây Bắc nên tôi gọi cho cậu bạn là giảng viên của Đại học Tây Bắc nhờ tìm hộ. Khoảng 2 tuần sau cậu ấy báo cho tôi đã tìm được 2 cây, 1 cây lớn, 1 cây nhỏ. Nếu lấy cây nhỏ thì ít bữa nữa cậu ấy có thể mang về Hà Nội cho, còn cây lớn thì phải 2-3 tháng nữa vì trên đó đang mùa mưa, đất nhão không đánh bầu được. Tôi nghĩ cây thân gỗ thì lớn rất chậm mà cây cối trong vườn cũng đã tương đối ổn định rồi nên quyết định chọn cây to và xin phép Thầy cho chờ để đảm bảo cây sống tốt.
Vì cây khá to lại thêm bầu đất nặng nên tôi tính và xin Thầy mang cây về trồng vào ngày giỗ Bà chúa Sao Sa để có nhiều người mới dỡ được cây đưa vào vườn và trồng.
Kế hoạch xong xuôi thì lại phát sinh một vấn đề. Anh lái xe gọi điện cho tôi nói là phải có giấy của kiểm lâm thì mới dám chở cây. Tôi ngạc nhiên và tra tìm, thấy cây này không có trong danh mục thực vật rừng nguy cấp, quý hiếm (thuộc diện quản lý theo CITES) và giải thích cho anh ấy đây chỉ là loại cây bình thường, không bị quản lý, không cần giấy tờ. Nhưng giải thích thế nào anh ta cũng không chịu, bảo không có giấy là họ giữ xe mất 5-7 ngày nên không dám chở. Thật là khó vì nếu là trường hợp quy định không cấp thì có xin họ cũng sẽ không cấp. Làm thế nào đây? May mà cậu bạn tôi công tác trên đó cũng khá lâu và có quan hệ tốt với bên Lâm nghiệp nên đã xử lý đươc giúp tôi để chuyển cây về đúng kế hoạch. Gần 20 sinh viên được huy động để đưa cây lên xe. Sáng sớm hôm sau, lực lượng KCTL có hơn 10 thanh niên khỏe mạnh dỡ xuống và cũng rất vất vả mới đưa được cây vào vườn.
Sau khi trồng, lá cây héo dần rồi khô rụng hết, gần 2 tháng trời chỉ có cành trơ trọi. Tôi lo lắng sợ cây chết vì cây to đi đường xa, bầu to nặng nên dỡ xuống bị vỡ bầu, đứt nhiều rễ. Mỗi lần về tôi thường cạo ít vỏ cây để kiểm tra, thấy vẫn xanh nên còn chút ít hy vọng nhưng mãi không thấy ra chồi lá gì cả thì cũng sốt ruột. Thỉnh thoảng tôi gọi điện cho anh Hoàn hỏi về tình hình cái cây của mình, thì anh cứ hài hước bảo là nó vẫn vầy vậy nên tôi càng thấp thỏm.
Một hôm tôi nhận được điện thoại của Thầy, giọng Thầy rất vui và báo cho tôi là cây bắt đầu nảy chồi non. Ôi, tôi như trút được gánh nặng bấy lâu, mừng quá. Thì ra, Thầy cũng biết tôi lo cho cái cây, sợ nó chết như cây trước. Thầy cũng lo, và cũng tiếc cho cái công tôi đưa cây từ tận Sơn La về nữa. Tôi rất cảm động và thấy ấm áp trước tình cảm của Thầy, Thầy còn bận bao việc lớn mà vẫn quan tâm tới việc nhỏ ấy.
Trước Tết năm đó, chúng tôi được về Nhà, lúc đó cây đã ra nhiều lá non. Tôi vui lắm, vì đã chắc chắn cây sống ổn rồi. Không ngờ cây thích nghi và vươn cành lá xanh tốt, sum xuê rất nhanh chóng, Thầy còn đùa bảo nó cũng giống như tôi vậy, hi hi. Tôi tin rằng cái cây đó có duyên được về NQV, lại may mắn được Thầy cho trồng ở vị trí gần cây bồ đề và NQĐ nên được nhận những nguồn năng lượng mạnh và tốt nên mới hồi phục được và phát triển nhanh thế.
Tháng 11 năm 2016, gần 1 năm sau khi trồng, những bông Hoa ban đỏ đầu tiên đã bung nở, tung những cánh hoa xinh đẹp trong NQV. Ban đỏ không rụng lá khi nở hoa như ban trắng nên những bông hoa đỏ hơi ngả tím đan xen trong vòm lá xanh rất hài hòa. Hôm đó tôi được về Nhà, ngắm hoa đẹp, cảm thấy trong lòng vui sướng, lâng lâng, mãn nguyện.
Mùa ban đỏ kéo dài hơn 2 tháng, bắt đầu từ cuối thu đầu đông. Đến cuối đông, cây ban đỏ ra quả, những nụ ban cuối cùng bật nở hết cũng là khi Tết sắp gõ cửa, nhường thời khắc cho mùa ban trắng tinh khôi chuẩn bị bắt đầu tô điểm sắc xuân.
Trong văn hóa vùng Tây Bắc, Hoa Ban xuất hiện trong các truyền thuyết và các câu chuyện kể bên bếp lửa hằng đêm. Tương truyền rằng, ngày xưa hoa ban chỉ một màu trắng. Từ khi nàng Mai con gái của Lang Cum nổi tiếng khắp chín châu mười Mường chối bỏ ngôi bà Nàng, lấy chồng nhà dân mọn rồi theo quân ông Hoàng đánh giặc dữ. Khi ông Hoàng thua lớn ở Mạnh Thiên, vợ chồng nàng Mai tuẫn tiết theo chủ tướng dưới gốc một cây ban. Máu của hai người làm mùa xuân năm ấy cây ban ra màu hoa ban đỏ. Rồi gió đưa nhị hoa rải khắp vùng tạo thành giống ban đỏ ngày nay…
Mấy năm gần đây, bên cạnh hoa ban trắng, tím, Hà Nội đã trồng cây hoa ban đỏ trên nhiều tuyến phố, góp thêm vẻ đẹp cho Thủ đô. Mỗi lần nhìn thấy cây hoa ban trên đường, tôi lại nhớ về Nhà, nơi ấy có Thầy, Cô và các đồng môn của tôi với bao tình cảm trìu mến, có cây hoa ban đỏ của tôi và bao nhiêu loài hoa khác cùng nhau tô điểm, dâng hương sắc cho Khu vườn bí mật kỳ diệu NQV.
Con xin cảm ơn Thầy đã cho cây hoa ban của con được làm một thành viên của NQV.
/
